Nederland zegt vaker ‘nee’ tegen asielzoekers: wat is er veranderd?

Nederland is niet langer het Europese land waar de meeste asielverzoeken worden ingewilligd. Dat blijkt uit cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), waarover De Telegraaf schrijft. In de afgelopen twaalf maanden kreeg nog maar 35 procent van de eerste asielaanvragen een positief besluit. Een paar jaar geleden lag dat percentage nog boven de 80 procent.

Het gaat daarbij om zowel eerste asielzoekers, herhaalde verzoeken als gezinsleden die als nareizigers hierheen komen. Met nog twee weken te gaan, komt het aantal asielverzoeken dit jaar in de buurt van de 44.000. Volgens een woordvoerder van de IND is de daling het gevolg van meerdere oorzaken. Zo zijn de veiligheidsomstandigheden in landen als Syrië, Irak en Jemen verbeterd. Daardoor krijgen mensen uit die landen minder snel asiel in Nederland. Ook kijkt de IND strenger naar individuele situaties.

Asielzoekers wachten in Nederland vaak lang voordat ze te horen krijgen of ze een verblijfsstatus krijgen of moeten terugkeren. Baidy Ndiade kwam in 1999 naar Nederland, maar krijgt pas ruim 23 jaar later een verblijfsvergunning. Bekijk de beelden hieronder:

2:20

Asielaanvraag Baidy na 24 jaar afgerond, hij is nu Nederlander

Andere manier van beoordelen

Sinds de zomer van 2024 hanteert de IND een andere manier van beoordelen. Asielzoekers moeten vaker zelf aantonen dat zij persoonlijk gevaar lopen bij terugkeer. Alleen het behoren tot een bedreigde groep is niet altijd meer voldoende. "Er wordt nadrukkelijker gelet op het risico dat een individuele aanvrager loopt bij terugkeer", zei de IND daar eerder over.

Het relatief hoge aantal goedgekeurde aanvragen was jarenlang een gevoelig punt in de politiek. Volgens cijfers van Eurostat staat Nederland nu in de Europese middenmoot. In Estland krijgt bijna iedereen die asiel aanvraagt een verblijfsvergunning, al gaat het daar om slechts zo'n 100 personen per maand. In Cyprus (enkele honderden per maand) wordt bijna geen enkele aanvraag goedgekeurd. Nederland staat op plek veertien.

Waar gaan de afgekeurde asielzoekers heen?

De toename van afwijzingen roept ook vragen op over wat er gebeurt met mensen die geen verblijfsvergunning krijgen. Al jaren wil de overheid dat meer afgewezen asielzoekers daadwerkelijk vertrekken, maar dat lukt niet altijd. Een deel raakt uit beeld na een afwijzing.

Dit jaar zijn 17.510 ongewenste vreemdelingen als ‘vertrokken’ geregistreerd. Van ongeveer 60 procent weet Nederland zeker dat zij het land hebben verlaten, gedwongen of vrijwillig met hulp van de overheid. Over de rest bestaat onzekerheid. "Van deze personen is niet vast te stellen of zij Nederland hebben verlaten of de illegaliteit zijn ingegaan", meldt de Dienst Terugkeer en Vertrek.