Desinfecterende handgels mogelijk kankerverwekkend, verbod dreigt

Tijdens de coronapandemie zag je ze overal: op het werk, bij de ingang van winkels en in bioscopen. Maar wie nu nog een flesje handgel in de tas heeft, moet straks misschien op zoek naar een alternatief om de handen te ontsmetten. EU-functionarissen hebben namelijk een voorstel ingediend om desinfecterende handgels te verbieden, omdat het hoofdingrediënt ethanol mogelijk schadelijk is voor de gezondheid. Dat meldt de Britse zakenkrant Financial Times. Experts zijn fel tegen het plan, omdat er volgens hen geen goed alternatief is.

Ethanol, beter bekend als alcohol, doodt effectief bacteriën en virussen en wordt daarom veel gebruikt in handgels en schoonmaakmiddelen. Maar langdurige blootstelling aan ethanol kan volgens Europese deskundigen leiden tot leverproblemen, verminderde vruchtbaarheid en zelfs een verhoogd risico op borst- en darmkanker. Vooral zwangere vrouwen zouden extra risico lopen, omdat het middel mogelijk afwijkingen bij het nageslacht kan veroorzaken.

Inmiddels is het al ruim vijf jaar geleden dat corona zich in Nederland begon te verspreiden. Verpleegkundigen Mohamed en Jolanda blikken in de onderstaande video terug op de begindagen van de pandemie:

2:31

Verpleegkundigen blikken terug, 5 jaar na corona

Tijdens corona gebruikten veel mensen handgels om het zekere voor het onzekere te nemen. Een studie uit 2022 in het Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology toont aan dat kinderen op scholen tijdens de pandemie tot wel 25 keer per dag handgel gebruikten. Volwassenen deden dat gemiddeld zo'n negen keer per dag.

Nieuw onderzoek

Toch is ethanol al sinds de jaren 90 een goedgekeurde stof. Sterker nog: op alcohol gebaseerde desinfectiegel staat zelfs op de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Desondanks vindt de Europese Commissie dat het risico op kanker en zwangerschapscomplicaties opnieuw onderzocht moet worden. Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) buigt zich eind november over de vraag of ethanol als schadelijk moet worden aangemerkt.

'Desinfectie voorkomt 16 miljoen doden per jaar'

Volgens experts zou een verbod op handgels met ethanol grote gevolgen hebben, vooral voor ziekenhuizen. "Zorggerelateerde infecties doden wereldwijd jaarlijks meer mensen dan malaria, tuberculose en aids samen", waarschuwt Alexandra Peters van de Universiteit van Genève. Handhygiëne met handalcohol voorkomt volgens haar 16 miljoen infecties per jaar.

Peters wijst erop dat andere ontsmettingsmiddelen, zoals isopropanol, nog giftiger zijn dan ethanol. Brancheorganisaties zijn daarom fel tegen het verbod. Zij stellen dat er weinig bewijs is dat ethanol bij normaal gebruik daadwerkelijk schadelijk is, en noemen het voorstel "ondoordacht en gevaarlijk".