Veel slachtoffers weten niet waar ze hulp kunnen krijgen bij partnergeweld

Uit representatief onderzoek onder 2.770 deelnemers van het Hart van Nederland-panel blijkt dat veel slachtoffers van dwingende controle en huiselijk geweld niet weten waar ze terechtkunnen voor hulp. Slechts 25 procent van hen geeft aan precies te weten waar ze advies of ondersteuning kunnen krijgen, en 39 procent is niet zeker. Nog eens 36 procent zegt helemaal geen idee te hebben. Onder alle panelleden weet slechts 19 procent waar ze precies terecht moeten.

Dwingende controle is een patroon waarin een partner de ander stap voor stap de vrijheid ontneemt. Dat kan door isolatie van vrienden en familie, psychische druk, financieel misbruik of fysieke en seksuele dwang. Slachtoffers raken zo gevangen in een relatie waarin weggaan bijna onmogelijk lijkt. Juist dit patroon wordt vaak gezien als een voorstadium van femicide, de moord op een vrouw omdat zij een vrouw is. Dat kan dus ook door een familielid, een kennis of zelfs een onbekende gebeuren. De achterliggende reden is altijd dat de dader vindt dat de vrouw zwakker of minderwaardig is, of geen recht heeft op vrijheid, keuzes of zelfs haar leven.

Vooral jonge vrouwen lopen gevaar, blijkt uit het onderzoek: 10 procent van de vrouwelijke panelleden tot en met 44 jaar zegt het afgelopen jaar slachtoffer te zijn geweest van dwingende controle of geweld in hun relatie. Nog eens 21 procent heeft er in het verleden mee te maken gehad. Daarmee ligt het percentage bij deze groep hoger dan bij oudere leeftijdscategorieën.

Campagne

Juist omdat de signalen vaak onzichtbaar blijven, start het ministerie van Justitie en Veiligheid donderdag in Den Haag de landelijke campagne 'Waar ben je?'. Staatssecretaris Arno Rutte geeft daarbij aan dat femicide vaak te voorspellen is: "Nabestaanden zeggen vaak: ‘Had ik de signalen maar herkend’."

Lees ook:

Femicide is voorspelbaar, dit zijn de 8 voortekenen van een moord op een vrouw

De campagne wijst op acht rode vlaggen die vooraf kunnen gaan aan dodelijk geweld, zoals isolatie, stalking of het snel willen samenwonen en kinderen krijgen. Lees alle voortekenen in het hierboven benoemde artikel. Maar ook roept het ministerie iedereen op: bij twijfel, zoek hulp of advies. Dat kan dan onder meer op de volgende plekken:

De overheid roept op om altijd actie te ondernemen. Ook als je twijfelt of denkt dat het misschien wel meevalt, kan een melding levens redden.

Sneller ingrijpen en strengere straffen

In het onderzoek werd Nederlanders en specifiek ook slachtoffers gevraagd wat zij als de 'drie beste oplossingen' zouden zien om partnergeweld, dwingende controle en femicide te verminderen. Veruit de meeste vinden dat er sneller moet worden ingegrepen als de eerste signalen of herhalingen plaatsvinden. Daarmee bedoelen mensen: niet wachten tot het uit de hand loopt, maar direct actie ondernemen als er meldingen of waarschuwingen zijn. 50 procent noemt dat bij hun drie belangrijkste maatregelen om deze problematiek aan te pakken.

Daarna volgen hogere minimumstraffen voor daders van partnergeweld en femicide (44 procent), en ook makkelijkere en anonieme meldmogelijkheden scoren hoog (34 procent). Andere maatregelen die vaak genoemd worden zijn verplichte therapie of gedragsbehandeling voor daders (28 procent), zodat herhaling wordt voorkomen, meer lessen op scholen over gezonde relaties (28 procent) en training voor professionals zoals politie, huisartsen en docenten (20 procent), zodat zij signalen eerder herkennen. Ook noemen nog veel panelleden het inzetten van publiekscampagnes over het herkennen van signalen (19 procent) en campagnes gericht op normen en waarden in relaties (13 procent) bij hun drie prioriteiten.

Slachtoffers zelf leggen in hun antwoorden nog meer nadruk op dezelfde kernpunten: snel ingrijpen (48 procent), zwaardere straffen (44 procent) en het makkelijker kunnen doen van anonieme meldingen (38 procent). Daarnaast vinden zij verplichte therapie voor daders (35 procent) en extra lessen op scholen (25 procent) eveneens belangrijke maatregelen.