Koolmees over 'ingewikkelde' formatie: als er niet bewogen wordt, heeft het geen zin

Als politieke partijen niet bewegen, heeft het weinig zin, erkende verkenner Wouter Koolmees (D66) dinsdag op een persconferentie kort na zijn benoeming. Het wordt een "beetje relatietherapie".

Hij heeft een kleine week om zijn taak af te ronden. Maar dat is "geen eenvoudige opdracht", zei de oud-minister van Sociale Zaken en huidige baas van de NS. De uitslag van de verkiezingen is "ingewikkeld en complex".

"Tijdens de verkiezingscampagne zijn soms stevige voorkeuren uitgesproken over en weer. Dat maakt het belangrijk om nu zorgvuldige gesprekken te voeren en zaken op een rijtje te zetten. Tegelijkertijd stel ik ook vast dat er zowel in de politiek als de samenleving de wens is om tempo te maken met de vorming van een stabiel kabinet", zei hij in de persconferentie.

Opties

D66-leider Rob Jetten wil een brede middencoalitie met VVD, GroenLinks-PvdA en CDA. Maar VVD-leider Dilan Yeşilgöz herhaalde dinsdag niets te zien in een "gezapig" middenkabinet.

Volgens Koolmees is het "ontzettend belangrijk" dat er een stabiel kabinet komt dat de grote problemen kan aanpakken. Maar als blokkades in stand blijven, dan wordt het moeilijk een stabiel en constructief kabinet te formeren, zei hij.

'Persoonlijke connecties'

"De zoektocht is wel: hoe kom je met elkaar tot dat vertrouwen om grote stappen vooruit te kunnen zetten op die onderwerpen die al zo lang stilliggen. Dat is wel de zoektocht inderdaad", aldus de verkenner die gaat werken aan het onderling vertrouwen. In de verkenningsfase moeten partijen "weer dichter bij elkaar" komen en "de gezamenlijke weg vooruit" weer kunnen vinden. Het zeer van de campagne moeten ze vergeten.

Koolmees ziet ook lichtpuntjes. Hij heeft van verschillende fractievoorzitters gehoord dat er onderling wel "een persoonlijke link, een persoonlijke connectie" is. "En mijn ervaring is dat dat wel heel belangrijk is. Op het moment dat dat niet zo is, is het heel moeilijk tot elkaar te komen."

Hij heeft te maken met nieuwe verhoudingen in de Kamer. Koolmees noemt D66 de grote winnaar, maar ook CDA en JA21. "Er is sprake van forse zetelverschuivingen in het parlement die andere krachtsverhoudingen met zich meebrengen."

Hij gaat woensdag aan de slag en ontvangt acht fractieleiders. Jetten is de eerste.