Op het nippertje: strenge asielwetten aangenomen na chaosdag

De twee strenge asielwetten zijn er doorheen in de Tweede Kamer. Een meerderheid van 94 Tweede Kamerleden heeft voor de noodmaatregelenwet gestemd na een avond waarin de fracties van NSC en SGP tot op het laatst onbeslist waren. Een brief van demissionair asielminister David van Weel gaf de doorslag.

NSC en SGP hadden veel moeite met het wijzigingsvoorstel van de PVV over de strafbaarstelling van illegaliteit, omdat ze vreesden dat humanitaire hulp aan illegalen daardoor strafbaar zou worden. De partijen willen zekerheid dat mensen die uit barmhartigheid illegale migranten helpen door de wet niet in de problemen kunnen komen. Ze werden overtuigd door de brief die Van Weel op het laatst stuurde.

Hierin beloofde hij om de wet niet meteen in werking te laten treden. Dat doet hij pas nadat de Raad van State een advies heeft uitgebracht en de Tweede Kamer hierover heeft gedebatteerd. "Dit is een brief waar we heel goed mee uit de voeten kunnen. Dit is beter dan we dachten", lichtte fractievoorzitter van NSC Nicolien van Vroonhoven toe. Ook SGP-leider Chris Stoffer is "best tevreden" over de brief.

'Boterzachte toezegging'

Toen NSC'er Diederik Boomsma toelichtte waarom het gros van zijn fractie voor de wet zou stemmen, werd dat beantwoord met hoongelach vanuit de linkse oppositie. ChristenUnie-leider Mirjam Bikker sprak van een "boterzachte toezegging" van Van Weel en betichtte de partijen die voor de strafbaarstelling van illegaliteit stemden van "staatsrechtelijk spookrijden". Daardoor kon zij het niet opbrengen om voor de wet te stemmen, hoewel ze dat graag had gedaan.

Lees ook:

Nederlanders volop voor strafbaar stellen illegaliteit, wel twijfels over effectiviteit

CDA-leider Henri Bontenbal sprak van "chaos en amateurisme". Het CDA heeft eerder gezegd tegen de wet te stemmen, met name vanwege de toevoeging van strafbaarstelling van illegaliteit, en blijft daar volgens een woordvoerder van de partij ook na de brief bij.

Tweestatusstelsel

De wet die een tweestatusstelsel regelt, is eveneens aangenomen door een ruime Kamermeerderheid. Hierin wordt geregeld dat vluchtelingen worden opgedeeld in twee groepen, waarvan er één minder rechten krijgt. Daarmee is een belangrijke vervolgstap gezet voor de strenge asielwetten die al sinds de geboorte van het inmiddels gevallen kabinet voor politieke spanning hebben gezorgd.

Het is nog niet helemaal zeker of de wetten er definitief komen. Omdat het CDA beide wetten niet steunt, is het onzeker of de Eerste Kamer voor stemt.

Teleurgesteld

Verschillende organisaties zijn kritisch. Vluchtelingenorganisaties noemen de wetten "symboolpolitiek" en "schadelijk voor de samenleving". UNICEF Nederland zegt dat de wet voor vluchtelingenkinderen heel ingrijpend is. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is daarnaast "buitengewoon teleurgesteld". Een deel van de wetten zou juridisch onhoudbaar zijn "en onwenselijke gevolgen hebben voor de uitvoering op lokaal niveau".

ANP