BN'ers en artsen misbruikt in deepfakevideo's met medische nepclaims

Er duiken steeds meer nepvideo's op waarin misleidende medische adviezen worden gegeven, vaak met als doel supplementen te promoten. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer. Zij vonden op sociale media deepfakes met meer dan veertig verschillende BN'ers en artsen. Gevaarlijk, want de bedrijven achter deze video's maken misbruik van hun reputatie en betrouwbaarheid om producten te verkopen.

De deepfakes gebruiken echte beelden, maar de stemmen zijn met AI nagemaakt. Daardoor lijkt het alsof bekende gezichten zoals influencer Monica Geuze of fitnessondernemer Arie Boomsma medische tips geven of dure supplementen aanbevelen. Veel kijkers hebben niet door dat het om nepvideo's gaat en reageren onder de video met vragen over waar ze de "wonderpillen" kunnen bestellen.

Eerder dook tv-arts Ted van Essen ook al op in deepfakevideo's waarmee levensgevaarlijke desinformatie werd verspreid:

5:39

Tv-arts Ted van Essen slachtoffer van levensgevaarlijke deepfakes

Ook neuropsycholoog Erik Scherder is een van de slachtoffers. Hij krijgt regelmatig mails van mensen die denken dat hij medicijnen of supplementen aanbeveelt. "Het is diep- en dieptriest dat mensen dit soort video's maken", zegt hij. "Het zijn filmpjes die lijken opgenomen in mijn eigen kamer, op mijn eigen afdeling. Mensen schrijven: dat kunt u toch niet zijn, die die troep aanraadt?" De hoogleraar heeft besloten actie te ondernemen en aangifte te doen. "Dit zijn geen zaken die je ongemerkt voorbij mag laten gaan. Het zijn misleidende claims. Als we niets doen, wordt het alleen maar erger en meer."

Dweilen met de kraan open

Ook intensivist Diederik Gommers, die bekend werd tijdens de coronacrisis, wordt regelmatig nagebootst. Hij ziet dat de nepvideo's steeds verder gaan. Waar het eerst ging om onschuldige gezondheidsclaims, verschijnen nu filmpjes waarin nepbehandelingen voor lever- of nierziekten worden gepromoot. Hij pleit voor actie vanuit de overheid, omdat steeds meer artsen slachtoffer worden.

Volgens hem heeft het Erasmus MC, het ziekenhuis waar hij aan verbonden is, inmiddels een advocaat aangesteld voor dit soort meldingen: "Die heeft hier een dagtaak aan, en het is dweilen met de kraan open. We hebben de steun van de politiek en het ministerie nodig om een vuist te maken tegen deze praktijken."