Niet elke migrant is hetzelfde: dit is waar Nederlanders vooral moeite mee hebben
Panel
19 sep 2025, 20:00
Iedereen heeft het tegenwoordig over migratie, maar vaak worden alle verschillende vormen ervan op één hoop gegooid. Toch zijn er grote verschillen in wie naar Nederland komt, waarom ze komen en hoe Nederlanders daarover denken. Uit nieuw onderzoek onder leden van het Hart van Nederland-panel blijkt dat sommige groepen migranten juist best veel steun krijgen, maar vooral één groep bijna door niemand gewenst wordt.
Als het gaat om kennismigranten en expats, hoogopgeleide werknemers die tijdelijk in Nederland aan de slag gaan bij internationale bedrijven of universiteiten, vindt 77 procent van de panelleden dat prima. Ook EU-burgers die zich hier permanent vestigen, zoals Duitsers, Polen of Belgen, kunnen rekenen op een ruime meerderheid: 74 procent vindt dit acceptabel. Internationale studenten (65 procent) en tijdelijke arbeidsmigranten uit bijvoorbeeld Polen of Roemenië (61 procent) worden ook door de meerderheid gesteund.
Dit onderzoek werd op 18 en 19 september 2025 uitgevoerd onder 2.411 respondenten van het Hart van Nederland-panel. De resultaten zijn representatief voor de Nederlandse bevolking gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleiding en politieke voorkeur.
Voor mensen die vluchten uit oorlogsgebieden binnen Europa, zoals Oekraïne of voorheen bijvoorbeeld uit het voormalig Joegoslavië, is er relatief veel begrip: 69 procent van de Nederlanders vindt dat zij welkom zijn. Voor asielzoekers van buiten Europa ligt dat gevoel anders: 50 procent vindt het acceptabel als zij hier naartoe komen, maar bijna net zoveel mensen (47 procent) zijn hiertegen.
Maar zodra het gaat om mensen van buiten de EU die níét vluchten voor oorlog of vervolging, maar die vooral komen om in Nederland een beter bestaan op te bouwen, verandert het beeld sterk. Slechts 14 procent vindt deze vorm van migratie acceptabel. Ruim acht op de tien Nederlanders ziet liever niet dat deze mensen zich in Nederland vestigen. Ook gezinshereniging van vluchtelingen die hier al mogen blijven, ligt gevoelig: 65 procent is daar tegen.
Meld je aan voor het Hart van Nederland-panel
Wil jij meepraten over thema's zoals de toekomst van vuurwerk, lange wachtlijsten in de zorg of politieke besluiten? Meld je met deze blauwe knop aan voor het Hart van Nederland-panel en bepaal wat nieuws wordt!
Wie komen hier nou eigenlijk?
Migratie draait niet om één groep. Er zijn Spaanse studenten die tijdelijk in Nederland studeren, Bulgaren die in de tuinbouw werken, Amerikaanse hoogopgeleiden die via een bedrijf hierheen komen, en Oekraïense vluchtelingen die bescherming zoeken. Daarnaast zijn er dus ook mensen van buiten de EU die zeggen asiel te willen, maar vooral komen voor meer kansen of werk.
Juist die laatste groep wordt vaak aangeduid als de zogenoemde "veiligelanders": mensen uit landen die door Nederland als veilig zijn bestempeld. Zij krijgen in de praktijk vrijwel nooit een verblijfsstatus, omdat armoede of werkloosheid geen reden is voor asiel. In 2023 deden ruim 32.000 mensen een eerste asielaanvraag. Slechts 3 procent daarvan kwam uit zulke veilige landen, en van die aanvragen werd meer dan 95 procent afgewezen.
Naast asielzoekers komen er jaarlijks tienduizenden mensen legaal naar Nederland voor werk, studie of gezinsvorming. Volgens het CBS kwamen er in 2022 zo'n 26.000 mensen van buiten de EU met een officieel werkmotief. De groep die puur voor een beter bestaan komt, zónder recht op verblijf of asiel, blijft dus relatief klein: in 2024 deden ongeveer 1.000 mensen uit veilige landen een asielaanvraag.
Waar knelt het in Nederland?
De discussie gaat vaak niet alleen over de aantallen, maar over de gevolgen. Arbeidsmigranten zijn in sommige sectoren hard nodig, maar zorgen lokaal voor druk op woningen en voorzieningen. Asielzoekerscentra leiden in gemeenten geregeld tot fel protest, waarbij zorgen over leefbaarheid en veiligheid spelen. En hoewel kennismigranten en studenten steun krijgen, leidt ook hun komst tot extra druk op de woningmarkt.
Zo kondigde demissionair asielminister Keijzer vorige week nieuwe maatregelen aan vanwege de druk op de asielketen. Bekijk deze video waarin ze uitlegt wat er gaat gebeuren en waarom:
Asielminister Keijzer: 'Overal in Nederland moeten plekken opgevuld'
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen kijken politieke partijen verschillend naar oplossingen. In Den Haag wordt gesproken over strengere regels en snellere beslissingen, maar de voorstellen lopen uiteen. Hieronder kun je lezen wat de standpunten zijn van de grootste zes partijen in de peilingen, op basis van hun verkiezingsprogramma’s.
Wat willen de partijen op het gebied van migratie?
Het CDA wil dat Nederland zich aansluit bij het nieuwe EU-migratiepact. Dat houdt in: asielzoekers sneller screenen aan de buitengrens, mensen zonder recht meteen terugsturen en afspraken maken met landen buiten Europa. Ook wil het CDA de spreidingswet uitvoeren, zodat opvang eerlijker over gemeenten verdeeld wordt.
Rechtsere partijen willen veel verder gaan. De PVV pleit voor een totale asielstop, het opzeggen van internationale verdragen en het sluiten van azc’s. De spreidingswet moet direct worden geschrapt. JA21 wil ook een asielstop, strengere grensbewaking en veel minder goedgekeurde aanvragen. Mensen zonder recht op verblijf moeten sneller worden teruggestuurd.
De VVD houdt vast aan streng beleid, vooral op Europees niveau. Volgens de partij moeten landen aan de buitengrens harder controleren. Doen ze dat niet, dan moeten ze gestraft kunnen worden. Lukt het niet via Europa, dan wil de VVD nationale uitzonderingen regelen. Verder zegt de partij: de opvang moet eerlijker verdeeld worden, statushouders mogen geen voorrang meer op sociale huur en voorzieningen in azc’s moeten soberder.
GroenLinks-PvdA en D66 leggen de nadruk op goede opvang en uitvoering. Zij willen dat de spreidingswet blijft, zodat gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen. Tegelijk willen ze dat de IND meer geld en personeel krijgt om sneller te beslissen. Mensen die mogen blijven, moeten direct beginnen met taal en werk. Overlastgevers moeten juist apart en strenger worden opgevangen. GroenLinks-PvdA pleit voor minder arbeidsmigratie die de lonen drukt, D66 wil veilige routes creëren zodat mensen niet hoeven te vluchten via mensensmokkelaars.
Ontvang onze nieuwsbrief
Meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren. Je kunt je op ieder moment afmelden. Zie voor meer informatie de privacyverklaring.