Jonge vrijwilligers steken handen uit de mouwen bij Bevrijdingsfestival Zwolle

De voorbereidingen voor Bevrijdingsdag zijn in volle gang. Ook in het Wezenlandenpark in Zwolle wordt er druk gebouwd. Tussen de vrijwilligers zijn opvallend veel jonge krachten te vinden: tieners die in hun meivakantie maar al te graag hun handen uit de mouwen steken. Die goedkope krachten zijn hard nodig, want het voortbestaan van de Bevrijdingsfestivals in Nederland staat op losse schroeven nu het kabinet stopt met financiële steun.

Dit jaar kregen de veertien festivals nog eenmalig 700.000 euro, maar vanaf volgend jaar moeten ze het zonder doen. In Zwolle leunt het festival al jaren op vrijwilligers. Net als vrijheid wordt daar ook het vrijwilligerswerk doorgegeven van generatie op generatie.

Jonge vrijwilligers

Op het terrein lopen donderdag zo’n tweehonderd vrijwilligers rond, een deel daarvan is minderjarig. Zoals de twee tieners Emma en Julia. Ze zijn donderdag bezig met het graven van een kuil waar straks rioolbuizen in moeten komen. De 14-jarige Emma steekt graag de handen uit de mouwen voor het festival. “Het is belangrijk om een feest als Bevrijdingsdag te vieren. We willen dat iedereen het gezellig met elkaar heeft hier over een paar dagen.”

Degene die Emma naar dat vrijwilligersbaantje heeft meegenomen, is haar vriendin Julia (13). “Mijn ouders deden hier al vrijwilligerswerk en van jongs af aan liep ik hier al rond. Dit jaar heb ik aan Emma gevraagd of ze ook mee wilde helpen.”

Jan Groen werkt al sinds 1992 bij het Bevrijdingsfestival en voor hem is het ieder jaar weer een feest van herkenning. “Je ziet veel dezelfde gezichten, maar die mensen krijgen ook kinderen en die zijn inmiddels oud genoeg om hun steentje bij te dragen. Dit is een mooie manier om aan jongeren te laten zien dat je veel uit vrijwilligerswerk kunt halen en een mooi feest voor 130.000 bezoekers neer kunt zetten.”

Problemen bij andere Bevrijdingsfestivals

Waar het festival in Zwolle veel gebruik maakt van vrijwilligers, proberen andere festivals op andere manieren de kosten te drukken. Want geld blijft een probleem. Een rondgang van persbureau ANP laat zien dat vrijwel alle organisatoren zich ernstig zorgen maken.

Vooral het festival in Groningen luidt de noodklok. “Het is bijna onmogelijk om door te gaan, tenzij we radicaal andere keuzes maken,” zegt de organisatie daar. Ook in Roermond klinkt somberheid: “Zonder structureel geld kunnen we niet garanderen dat het festival blijft bestaan.”

In Haarlem wordt al rekening gehouden met een afgeslankt festival: "Dan gaan we op zoek naar een invulling met minder financiële risico's. De kans is groot dat het kleiner wordt en minder impact heeft." In Amsterdam is de situatie wankel. Het festival Het Vrije Westen zegt dat een slecht weerjaar zonder vangnet funest kan zijn.

Sommige festivals hebben al moeten snijden. In Almere werd het programma bescheidener en in andere steden is het terrein kleiner gemaakt. Utrecht probeert met sponsoring het gat te dichten: de Jaarbeurs levert er bijvoorbeeld barpersoneel. Ook gemeenten en provincies dragen bij, mede dankzij het jubileum van 80 jaar vrijheid en een gift van het VSB-fonds.

Overheid moet structureel bijdragen

Toch vinden de organisatoren dat dit niet genoeg is. Ze willen dat het kabinet structureel bijspringt. Stichting Bevrijdingsfestivals Nederland is hoopvol. "Wij gaan ervan uit dat het op de ministeries nu volkomen duidelijk is hoe de Tweede Kamer en de rest van het land denken over het belang van de Bevrijdingsfestivals", zegt voorzitter Hans Laroes.

Hart van Nederland / ANP