Pointer: angstcultuur bij orkesten Van Zweden, soms kalmeringsmiddelen nodig

Bij meerdere orkesten waar Jaap van Zweden (64) de afgelopen 25 jaar dirigent was, zou sprake zijn geweest van grensoverschrijdend gedrag. Dat meldt journalistiek platform Pointer (KRO-NCRV) na eigen onderzoek. Meer dan vijftig musici en betrokkenen vertelden over een sfeer van angst onder zijn leiding.

In de uitzending van Pointer, die donderdag op YouTube te zien is en zondag op NPO 2, vertellen mensen onder meer dat ze zich ziekmelden wanneer Van Zweden hun orkest dirigeert en dat anderen naar kalmeringsmiddelen grepen. Er wordt gesproken van "harde, soms intimiderende omgangsvormen" van Van Zweden. "Hij schreeuwt naar je alsof je een kind van 4 bent", vertelt een bron uit het Amerikaanse Dallas in de uitzending. De meeste mensen die Pointer sprak, wilden hun verhaal alleen anoniem doen.

Van Zweden geeft in een reactie aan Pointer aan dat hij "geschokt" is door het beeld dat de verklaringen oproepen. "De realiteit is dat ik als dirigent voortdurend mensen aanspreek op wat er beter kan. Soms gebeurt dat op intense toon en als dat in het bijzijn van 120 anderen gebeurt, is dat niet altijd prettig", aldus Van Zweden. Hij zegt open te staan voor kritiek. "Als mijn manier van werken beter kan, hoor ik dat graag."

Van Zweden was onder meer chef-dirigent bij het Orkest van het Oosten en het Residentie Orkest, en leidt momenteel onder andere het Seoul Philharmonic Orchestra.

Van Zweden was van 1979 tot 1995 de eerste concertmeester van het Concertgebouworkest. Tegenwoordig is hij gemiddeld één week per seizoen gastdirigent bij het orkest. Volgens een woordvoerder zijn er geen meldingen van grensoverschrijdend gedrag door de dirigent binnengekomen.

ANP