'Zeurende zwarten' en hand op de bil: angstcultuur en wangedrag ook door top VWS

Ambtenaren op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben te maken "met pesten, intimidatie, discriminatie en andere vormen van ongewenst gedrag", concludeert vakbond FNV na een onderzoek onder medewerkers. Daders worden niet gepakt en de top maakt zich zelf ook schuldig aan het wangedrag.

Grensoverschrijdend gedrag wordt in bijna twee op de drie gevallen veroorzaakt door een leidinggevende, blijkt uit het onderzoek. Na een eerste rondgang onder zo'n honderd ambtenaren zei FNV dat er wel sprake was van grensoverschrijdend gedrag, maar dat het niet ging om de politieke top. Uit dit onderzoek blijkt dat het ook misgaat bij de hoogste lagen van het ministerie.

Een op de drie ambtenaren voelt zich niet vrij om in een overleg een afwijkende mening te geven en ruim een kwart voelt zich niet respectvol behandeld. Meer dan een derde durft een collega of leidinggevende niet aan te spreken op ongewenst gedrag. Volgens de bond overweegt meer dan een kwart van de ondervraagde medewerkers ergens anders werk te zoeken. Meer dan twintig medewerkers melden dat ze suïcidale gedachten hebben gekregen.

Discriminatie en intimidatie

"Zwarten moeten niet zo zeuren", zou een medewerker hebben gezegd tegen een collega. In het rapport van FNV wordt veel over discriminatie geklaagd. Mensen zouden "racistische opmerkingen tussendoor maken" en mensen van niet-Nederlandse afkomst zouden worden geïntimideerd. Iemand meldde dat anderen "grappen maken over mijn beperking"

Medewerkers van het ministerie klagen ook over seksueel grensoverschrijdend gedrag. "Een collega legde zijn hand op mijn bil. Dit heeft geen gevolgen gehad", zegt iemand bijvoorbeeld. Anderen melden dat seksueel getinte opmerkingen tegen hen zijn gemaakt.

Intimidatie is een ander veelgenoemd probleem. Mensen zeggen dat ze worden toegeschreeuwd, uitgelachen en gekleineerd. Ze klagen over onrealistische deadlines, of zeggen dat ze pas op het laatste moment horen over een vergadering, zodat ze zich niet kunnen voorbereiden. Er zou sprake zijn van vriendjespolitiek, en mensen zouden worden buitengesloten, genegeerd en ondermijnd.

Niet alleen VWS

De problemen spelen volgens het onderzoek vooral bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg (CIBG). Ook de afdeling Plaatsvervangend Secretaris Generaal Directies (PSGD) wordt genoemd.

Maar grensoverschrijdend gedrag speelt niet alleen bij dit ministerie. "We richten ons nu op VWS, maar we krijgen ook meldingen over andere ministeries, provincies en gemeenten", aldus FNV-vicevoorzitter Kitty Jong. De vicevoorzitter hoopt dat het nieuwe rapport leidt tot actie en er iets wordt gedaan voor de slachtoffers. "Je zou medewerkers van ministeries op handen moeten dragen, juist in deze politiek instabiele tijden. Zij houden het land draaiende."

ANP