Ruim half miljoen huishoudens kunnen energierekening niet meer betalen

Ruim een half miljoen Nederlandse huishoudens zaten vorig jaar in energiearmoede. Dat melden het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en onderzoeksinstituut TNO op basis van een voorlopige schatting. In 2023 ging het nog om 331.000 huishoudens. De stijging komt vooral doordat financiële steunmaatregelen zijn weggevallen, zoals de energietoeslag en het prijsplafond.

Huishoudens met energiearmoede hebben een laag inkomen, maar tegelijkertijd wel hoge energiekosten. Ook speelt mee of mensen in een huis wonen dat slecht te verwarmen is, bijvoorbeeld door gebrekkige isolatie. Daardoor gaat een relatief groot deel van hun inkomen op aan energie.

Brenda uit Dieren deelt via energiekastjes energiebesparende spullen uit in de strijd tegen energiearmoede:

1:54

Geen mini-bieb maar energiekastje: Brenda geeft energiebesparende spullen

Vooral alleenstaanden

Volgens het CBS en TNO hadden vorig jaar zo'n 510.000 huishoudens hiermee te maken, wat neerkomt op 6,1 procent van alle Nederlandse huishoudens. Het gaat relatief vaak om alleenstaanden met een pensioen of uitkering.

Energiearme huishoudens besteedden gemiddeld bijna 12 procent van hun inkomen aan de energierekening. Dat is een toename van 4,5 procentpunt. Dat komt doordat de inkomens minder hard stegen dan de uitgaven voor energie. Alle huishoudens samen zijn gemiddeld bijna 5 procent van hun inkomen kwijt aan energie.

In 2022 en 2023 konden huishoudens nog aanspraak maken op een energietoeslag van 1300 euro. Ook gold in 2023 een prijsplafond voor de eerste 1200 kuub gas en 2900 kilowattuur stroom. Nu die maatregelen zijn vervallen, zijn de energiekosten toegenomen.

Politiek aan zet

Volgens onderzoekster Anika Batenburg van TNO kan een deel van de energiearmoede worden opgelost door woningen te verduurzamen. Voor huishoudens die dan nog een hoge energierekening houden, kan inkomensbeleid helpen. "Het is aan de politiek om daar keuzes in te maken hoe dat probleem aan te pakken", zegt Batenburg.

Toch is het aantal huishoudens met energiearmoede nu lager dan in 2019. Toen ging het nog om 682.000 huishoudens, terwijl de energiekosten toen juist lager lagen. CBS en TNO wijzen op betere woningen, zuiniger energiegebruik en hogere inkomens als mogelijke verklaringen.

Hart van Nederland/ANP