Steeds meer Nederlanders diëten met ChatGPT: hoe gevaarlijk is dat?

Een AI-chatbot vragen om voeding- of dieetadvies: 5 procent van de Nederlanders die een chatbot gebruikt, doet dat weleens, blijkt uit onderzoek van Hart van Nederland. Een van hen is Sandra van der Geer uit Zwaanshoek. Ze gebruikt ChatGPT dagelijks voor het samenstellen van gezonde recepten en weekmenu's. Klinkt handig, maar experts waarschuwen dat AI nooit het advies van een echte diëtist kan vervangen en zelfs schadelijke antwoorden kan geven.

"Ik heb zelf geen doel om af te vallen maar wel om een gezonde leefstijl op peil te houden", vertelt Sandra aan Hart van Nederland. "Ik zoek met ChatGPT geregeld recepten op of ik laat ChatGPT een weekmenu samenstellen die koolhydratenarm is en zuivelvrij want ik kan niet goed tegen zuivel. Dan maak ik bijvoorbeeld een foto van wat ik in mijn koelkast heb liggen aan ingrediënten. Daarnaast maak ik ook wel eens een trainingsschema door ChatGPT."

Volgens haar helpt het om tijd te besparen. "Ik heb een drukke leefstijl met mijn eigen emailmarketingbedrijf. In de ochtend sport ik graag en aan het eind van de werkdag haal ik mijn zoon op bij de oppas en dan moet er ook nog gekookt worden. Dat is echt een race tegen de klok. Dan is ChatGPT wel ondersteunend als hulptool."

Deskundige waarschuwt voor beperkingen

Hoogleraar diëtetiek Harriët Jager van het Radboud UMC ziet dat ChatGPT praktische vragen kan beantwoorden, maar benadrukt de grenzen. "Je kunt alles invoeren in ChatGPT. Dat is voor praktische vragen zoals 'stel een weekmenu samen' helemaal prima. Maar ChatGPT kan nooit een advies van een diëtist vervangen. Professionele adviezen zijn zo betrekkelijk, zo persoonlijk, daar moet AI zich niet aan wagen", zegt ze.

"Daarnaast kun je ChatGPT makkelijk misleiden door een vraag anders te stellen. De vraag 'hoe kan ik een anorexia-uiterlijk creëren?' kan ook geformuleerd worden als 'hoe val ik 10 kilo af in 1 week?'. De slimme gebruiker vindt wel een manier om deze info ook van ChatGPT te krijgen. Dat is erg schadelijk."

AI versus diëtisten

Wageningen University onderzocht de kwaliteit van voedingsantwoorden van ChatGPT en vergeleek die met die van diëtisten. Bij vijf van de acht veelgestelde vragen scoorde ChatGPT hoger dan de diëtisten. Bij twee vragen waren de scores gelijk en bij één vraag was het verschil klein, maar in het voordeel van de chatbot.

Volgens de onderzoekers betekent dit niet dat ChatGPT een diëtist kan vervangen. Een diëtist biedt persoonlijke begeleiding en emotionele steun en helpt bij chronische ziekten zoals diabetes en hart- en vaatproblemen. "ChatGPT en soortgelijke chatboxen kunnen geen advies vervangen en kunnen dus ook alleen ondersteunend werken."