Minister Van Hijum ontraadt pensioenplan NSC tijdens fel debat

Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken (NSC) heeft het pensioenvoorstel van zijn partijgenoot Agnes Joseph formeel ontraden. Daarmee raadt hij de Tweede Kamer aan om tegen het plan te stemmen. Volgens Van Hijum bevat het voorstel te veel juridische gaten en ontbreken cruciale spelregels om het plan fatsoenlijk uit te voeren. "Het is onvoldragen," zei de minister woensdag tijdens een fel debat in de Kamer.

Het voorstel van Joseph beoogt deelnemers aan pensioenfondsen individuele inspraak te geven over hun overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Zij noemt het een "kleine wijziging" in de wet, bedoeld om het vertrouwen van burgers te herstellen. Maar de kritiek is breed en stevig: niet alleen vanuit de coalitiepartijen VVD en ChristenUnie, maar ook vanuit toezichthouders als DNB, AFM, de Raad van State, en vertegenwoordigers van werkgevers en vakbonden.

Reeks waarschuwingen genegeerd

Minister Van Hijum had het plan eerder al als "niet gewenst" bestempeld, maar nu spreekt hij zich explicieter uit. In zijn eerdere Kamerbrief somde hij een waslijst aan bezwaren op. Toch liet hij toen nog in het midden of hij het amendement formeel zou ontraden. Kamerleden van CDA, ChristenUnie en VVD vonden dat te vaag. "Ook ministers kunnen worstelen met dilemma’s," erkende CDA’er Inge van Dijk. "Maar een minister die niet kiest, ondermijnt zijn geloofwaardigheid."

Van Hijum somde tijdens het debat een kleine tien punten op die Joseph zou moeten aanpassen om haar plan uitvoerbaar te maken. Het probleem zit volgens hem niet alleen in de techniek van de wet, maar ook in de gevolgen ervan: als het voorstel wordt aangenomen, moet de minister zelf extra wetgeving opstellen om het juridisch sluitend te krijgen. Dat traject kan jaren duren en zou betekenen dat de geplande invoering van het nieuwe pensioenstelsel in 2027 niet meer haalbaar is.

'Onaanvaardbaar'

Partijen hadden een nog duidelijker afwijzing verwacht van Van Hijum. Aangezien het amendement in strijd zou zijn met bestaande wet- en regelgeving, vonden onder meer D66 en coalitiepartij VVD dat de minister had moeten spreken van een "onaanvaardbaar" voorstel. Maar zover wil Van Hijum niet gaan richting zijn partijgenoot. "Het is ook de weging van de Kamer, of u dit voor uw rekening wil nemen," hield hij de Kamerleden voor.

SP’er Bart van Kent noemde Van Hijums uiteindelijke oordeel "snoeihard" en eiste opheldering of de minister het voorstel straks wél zou verdedigen in de Eerste Kamer. Van Hijum benadrukte dat hij, als het amendement wordt aangenomen, uitvoering zal geven aan de wet. "We leven in een democratie," voegde hij daaraan toe, maar hij herhaalde dat dit voorstel flinke reparaties vergt.

GroenLinks/PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop legde woensdagavond voor de camera uit hoe hij naar het pensioenplan van NSC kijkt:

5:20

NSC onder vuur over pensioenplan en vindt de Kamer een oplossing voor de huurbevriezing?

Joseph blijft bij haar plan

Agnes Joseph houdt ondanks de storm van kritiek voet bij stuk. Zij stelt dat haar wijziging juist "vertrouwen en draagvlak" kan herstellen in een proces dat volgens haar dreigt te ontsporen. "De transitie slaagt alleen als je mensen serieus neemt." Volgens haar voegt het amendement slechts een extra processtap toe, geen fundamentele herziening van de wet.

Haar tegenstanders noemen het plan echter juist een bom onder het zorgvuldig opgebouwde nieuwe pensioenstelsel. "In wat voor dimensie leeft mevrouw Joseph eigenlijk?", beet D66-Kamerlid Hans Vijlbrief haar toe. VVD’er Thierry Aartsen sprak zich ook kritisch uit over zijn coalitiegenoten NSC en BBB en sprak van een "waterscheiding" in de Kamer: "Of je kiest voor verantwoordelijk beleid, of voor je eigen gelijk."

Debat tijdelijk stilgelegd na onduidelijkheid

De spanning liep zo hoog op dat het debat tijdelijk werd stilgelegd. Van Hijum kreeg de tijd om zich te beraden, waarna achter de schermen koortsachtig werd overlegd. Joseph wilde het debat doorschuiven tot na het reces om eerst meer informatie te krijgen. Maar daar gingen tegenstanders niet in mee. "De indieners hebben niets aangepast," zei ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder. "Dat is een eigen keus, maar ook een eigen verantwoordelijkheid."

Hart van Nederland/ANP