'Vervroegd vrijlaten van gevangenen begint al volgende maand'

Vanaf half juli komen gevangenen in Nederland mogelijk tot twee weken eerder vrij. Staatssecretaris Teun Struycken (NSC) ziet zich hiertoe genoodzaakt door een acuut tekort aan cellen en personeel in de gevangenissen, zo blijkt uit een vertrouwelijke brief die in handen is van RTL Nieuws. Op dit moment mogen gevangenen maximaal vijf dagen voor het einde van hun straf weg, maar de situatie is zo nijpend dat er drastischer maatregelen nodig zijn.

Volgens Struycken is het cellentekort opgelopen door een combinatie van factoren: een stijgend aantal arrestanten, meer ‘zelfmelders’ die hun straf willen uitzitten, en strengere straffen die eerder zijn ingevoerd. Daardoor zit inmiddels 99,5 procent van alle cellen vol en moeten sommige veroordeelden wachten in politiebureaus. Zonder extra geld dreigt dit tekort alleen maar verder te groeien.

Kritiek

Niet elke gevangene komt in aanmerking voor vervroegde vrijlating. Alleen mensen die maximaal één jaar celstraf kregen, worden mogelijk eerder losgelaten. Ernstige gewelds- en zedendelinquenten blijven uitgesloten. Toch is de kritiek fors. "Straf is straf. Die moet worden uitgezeten", zegt JA21-voorman Joost Eerdmans. Ook D66 en GroenLinks/PvdA zijn fel tegen het plan van Struycken.

Een oplossing op korte termijn lijkt er niet te zijn. Heropening van oude gevangenissen is volgens Struycken kansloos, omdat die zijn verkocht of te vervallen zijn. Wel is het aantal meerpersoonscellen uitgebreid, goed voor honderd extra plekken. Toch waarschuwt de staatssecretaris dat als er niks verandert, veroordeelden in de toekomst zelfs langer dan twee weken te vroeg vrijkomen.