Nieuwe aanpak: overheid moet gezonde leefstijl minder opdringen

Demissionair staatssecretaris Vincent Karremans (VVD) wil Nederlanders meer ruimte geven om zelf te kiezen voor een gezonde leefstijl. "Je bepaalt natuurlijk zelf hoe je leeft, en wat je eet en drinkt. Daar moet de overheid zich niet mee bemoeien", aldus Karremans. Toch wil hij wel dat mensen makkelijker gezond kúnnen kiezen, zonder dat er dwang bij komt kijken.

Bij zijn voorgangers, Paul Blokhuis en Maarten van Ooijen, lag de nadruk op het ontmoedigen van roken, drinken en overgewicht. Karremans pakt het anders aan. In zijn nieuwe preventiestrategie, die vrijdag is goedgekeurd door de ministerraad, focust hij op het toegankelijk maken van gezonde keuzes. En dat moet ook met minder geld, want het budget voor preventie is flink gekrompen.

Focussen op jongeren

Een van de plannen is om supermarkten meer producten uit de Schijf van Vijf te laten aanbieden. Ook in pretparken moet het aanbod gezonder. "Als je naar een gemiddeld pretpark gaat, is een tosti soms het meest gezonde wat je kunt krijgen", zegt Karremans.

Vooral jongeren krijgen zijn aandacht. "Iemand die 60 is en elke dag shag rookt, dat is niet iemand waar we op focussen", zegt hij. "Maar wel juist op jongeren om te voorkomen dat ze gaan vapen." Ook maakt hij zich zorgen over andere ongezonde trends zoals minder bewegen, te veel schermtijd en de dalende vaccinatiegraad.

Nationaal Preventieakkoord

De plannen komen voort uit het Nationaal Preventieakkoord uit 2018, waarbij zeventig organisaties beloofden roken, alcoholgebruik en overgewicht aan te pakken. Maar volgens Karremans gaat het niet snel genoeg. "Er gebeurt te weinig en te langzaam."

Een concreet plan om dat te veranderen: strengere regels rond alcoholverkoop aan minderjarigen. De boete daarvoor gaat omhoog. Daarmee hoopt Karremans jongeren beter te beschermen tegen ongezonde verleidingen.

ANP