SP-Kamerlid: 'Lekkende ministers moeten gewoon ontslag nemen'

Het lijkt het politieke spelletje voor Prinsjesdag: het lekken van plannen uit de Miljoenennota. Vrijdag hadden diverse media de hele begroting in handen. In de weken ervoor lekten al negen plannen uit die eigenlijk pas deze dinsdag bekend moesten worden. Waarom lekken politici nog steeds informatie en kan dit zonder consequenties? SP-Kamerlid Ronald van Raak is fel tegenstander van het lekken van begrotingsplannen. Hij voert al jaren actie tegen het politieke spelletje in de weken voor Prinsjesdag. ''Al die plannen zeggen niets. Ze worden vaak heel positief gebracht zonder de nadelen te noemen. Ze worden gelekt om een positief beeld te schetsen voor het kabinet. En wij als Tweede Kamer staan buitenspel omdat de plannen nog niet officieel zijn en we er geen vragen over kunnen stellen.''

Gevolgen

Wanneer een Kamerlid een Prinsjesdagstuk lekt, maakt hij zich mogelijk schuldig aan het overtreden van artikel 272 Sr. In dit artikel staat beschreven dat als iemand een geheim lekt waarvan diegene vermoedt dat het uit hoofd van ambt, beroep of wettelijk voorschrift dan wel van vroeger ambt of beroep verplicht is te bewaren, gestraft wordt. De straf is ten hoogste een jaar cel of een geldboete van de vierde categorie, een bedrag van 20.750 euro. Je zou denken dat er dan al meerdere mensen achter de tralies zouden zijn beland. Dit is echter niet het geval, omdat er een bijzonder vervolgingsregime geldt. Dit is in het leven geroepen om ongerechtvaardigde vervolgingen te voorkomen.

Kamerlid betrapt

Als een Kamerlid betrapt wordt op het lekken van de Miljoenennota, dan bepaalt de eigen partij welke straf volgt. In 2009 moest PvdA-Kamerlid Paul Tang toegeven dat hij de stukken gelekt had naar RTL Nieuws. Voor straf mocht hij een maand lang geen woord voeren in de Tweede Kamer. Van Raak is niet zo coulant. ''Ik vind dat het Kamerlid gewoon moet stoppen, haar of zijn zetel moet opgeven'', zegt hij. Tot nu toe het de SP-er zo’n maatregel niet voor elkaar gekregen. De politicus hoort vaak van collega’s dat ze hem steunen maar als het op daden en echte actie aankomt, dan laten ze hem in de kou staan.

Het lek

De Tweede Kamer krijgt de vrijdag voor Prinsjesdag de Miljoenennota al in handen. Tot de koning de troonrede voorleest, moeten zij hun mond over de plannen houden. Dit is de embargoregeling. Dankzij deze regeling kunnen politici goed voorbereid commentaar geven op de toekomstige plannen. Lekt er eenmaal een plan, dan mag iedereen ermee aan de haal. Lees ook: Deze Prinsjesdagplannen lekten al uit Volgens SP-Kamerlid Van Raak worden veel plannen voor ministers of staatssecretarissen gelekt. ''Maar tot nu toe weigert Premier Rutte hier onderzoek naar te doen. Dat vind ik onbegrijpelijk.'' Als een bewindspersoon betrapt zou worden op lekken, dan is er volgens Van Raak maar een straf mogelijk: ''Dan moet zo’n minister of staatssecretaris gewoon afreden.'' Tijdens de behandeling van de begroting van het Ministerie van Algemene Zaken in oktober zal Van Raak de premier wederom vragen onderzoek te doen naar lekkende bewindspersonen.

Slimme zet

Soms is het niet heel lastig om aan de miljoenennota te komen. Zo had de Rijksoverheid het linkje naar de nieuwe miljoenennota alvast ‘klaarstaan’ in 2011. De oplettende journalist Bram Talman probeerde dezelfde internetlink naar de miljoenennota van het jaar 2011, maar dan met de wijziging ‘2012’. Talman stuitte toen op de nieuwe miljoenennota die nog niet gepubliceerd was. Hij noemde het gestoord dat hij daadwerkelijke bij de nieuwe miljoenennota terechtkwam. ''Het is niet ongewoon dat je door bepaalde adressen te veranderen op leuke dingen komt, maar dit is op staatsniveau,'' reageerde hij op zijn ontdekking.

Wat is Prinsjesdag?

Prinsjesdag valt elk jaar op de derde dinsdag van september. De Koning spreekt op deze dag de Troonrede uit in de Ridderzaal. Hierin staan de belangrijkste plannen voor de regering in het aankomende jaar. Verder begint met de Troonrede een nieuw werkjaar voor de Eerste Kamer en de Tweede Kamer. Lees ook: Steden moeten miljoenen bezuinigen: 'Kunnen we het zwembad nog wel openhouden?' De minister van Financiën gaat daarna met het koffertje naar de Tweede Kamer. Daarin zitten de Miljoenennota en de Rijksbegroting die de minister aan de Tweede Kamer aanbiedt. Hierin staat hoeveel geld de regering het komende jaar voor de verschillende plannen beschikbaar stelt en waar dat geld vandaan komt.