Nederland wil asielzoekers onderbrengen in niet-EU-landen tijdens asielaanvraag

Nederland en een aantal andere EU-lidstaten dringen aan op een andere manier om de stroom van asielzoekers te verminderen. Ze willen dit doen door asielzoekers die worden onderschept tijdens hun reis naar Europa om te leiden naar niet-EU-landen. Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) juicht het toe dat landen ook naar 'out-of-the-box-oplossingen' kijken.

De asielzoekers zouden dan in die landen moeten afwachten of ze asiel krijgen in de Europese Unie, staat in een brief aan de Europese Commissie waaraan de lidstaten werken. Ook uitgeprocedeerde asielzoekers zouden er tot hun terugreis kunnen worden ondergebracht.

Italiaans model

Nederland en medestanders als Denemarken en Tsjechië wijzen de commissie op het voorbeeld van Italië, dat een overeenkomst heeft gesloten met Albanië, zeggen Haagse en Brusselse bronnen. Italië gaat asielzoekers die het op de Middellandse Zee heeft onderschept overbrengen naar dat niet-EU-land. Daar doorlopen ze vervolgens de asielprocedure.

De brief wordt een oproep aan de Europese Commissie om meer partnerschappen aan te gaan, met de Turkije-deal als voorbeeld, zeggen ingewijden. Concrete plannen zou de brief niet bevatten. Omdat de laatste hand nog niet is gelegd, is nog niet duidelijk welke ideeën de landen precies aan de commissie zullen voorleggen. De omstreden Britse Rwanda-deal dient volgens bronnen in ieder geval niet als model. Dat zou betekenen dat de EU asielzoekers zou uitzetten naar een ander land of continent zonder uitzicht op asiel in de unie.

'Meer nodig dan deals met andere landen'

Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) juicht het toe dat landen ook naar "out-of-the-box-oplossingen kijken zoals de afspraken die Italië met Albanië maakte". Wel benadrukt hij dat oplossingen "te allen tijde in lijn moeten zijn met internationaal en Europees recht". Hij roept de Europese Commissie op dergelijke oplossingen te verkennen en uit te werken.

Om grip op migratie te krijgen, is er volgens Van der Burg meer nodig dan het onlangs gesloten Europese Asiel- en Migratiepact. "Daarom blijven we zoeken naar aanvullende oplossingen om die grip te versterken, ook op EU-niveau. Samenwerking met partnerlanden is daarin essentieel", zegt de staatssecretaris.

Bezwaar tegen idee

Mensenrechten- en hulporganisaties maken bezwaar tegen de afspraken tussen Italië en Albanië. Maar de Europese Commissie oordeelde tot dusver dat die geen Europese regels schenden.

De EU maakte na de migratiecrisis van 2015 voor het eerst afspraken over het tegenhouden van migranten, destijds met Turkije. Die waren aanvankelijk omstreden, maar sindsdien zijn er akkoorden gevolgd met onder andere Tunesië, Egypte en Libanon.