Schedels en wervels van aangespoelde Butskoppen uit Oosterschelde naar collectie Naturalis

Museum Naturalis in Leiden neemt de schedels en nekwervels van de twee butskoppen die begin september dood aanspoelden op de oevers van de Oosterschelde, op in de collectie. Het gaat volgens onderzoekers van de Universiteit Utrecht om twee volwassen vrouwtjes. Eerder werd gedacht dat de dieren die dood aanspoelden een moeder en haar jong zouden zijn. Desalniettemin blijken die waarschijnlijk nog ergens rond te zwemmen. SOS Dolfijn probeert de moeder en het jong, die nu nog ergens rond zouden zwerven, op te sporen. Mocht dat lukken, dan proberen ze ze vervolgens terug naar open zee te drijven. Het Leidse museum is blij met de toevoeging van de skeletten. “Deze dieren zijn zeldzaam, dus dat wij er na dertig jaar twee kunnen toevoegen aan de collectie is heel speciaal,” zegt Pepijn Kamminga, Collectiebeheerder bij Naturalis. De collectie van het museum bevat momenteel achttien Butskoppen. Van sommige dieren zijn alleen het skelet bewaard gebleven, en van een aantal alleen een schedel.

Butskoppen schoonmaken

Butskoppen vallen onder de familie van spitssnuitdolfijnen. Het zijn echter walvisachtigen. Normaliter leven ze in de diepzee, dus daarom was het heel uitzonderlijk dat ze in de Oosterschelde aangetroffen zijn. De dieren die 7 en 8 september dood aanspoelden, hadden zware verwondingen. Vermoedelijk zijn ze overleden na een aanvaring met een schip. “Om de schedel of het skelet mooi te bewaren is het belangrijk dat al het zachte weefsel als vlees en organen weggesneden is,” aldus Kamminga. Na deze stap worden de botten als het ware gekookt, 'gemacereerd' in vaktaal. Dat wil zeggen dat de botten voor lange tijd, soms wel maanden lang, ondergedompeld worden in een warm bad. Op die manier rot al het overige zachte weefsel weg en dan blijft er een schoon skelet over. Vaak proberen ze de botten die overblijven wel nog wat witter te maken met behulp van waterstofperoxide. Na het drogen en ontsmetten gaan de skeletten de collectie in en worden de gegevens daarvan gedeeld op internet. Onderzoekers zijn welkom om de butskoppen te onderzoeken bij Naturalis. Bovenstaande beelden zijn eerder uitgezonden door Hart van Nederland. Foto: Jeroen Hoekendijk