Een Nederlandse paus? Dit zijn de grootste kanshebbers als opvolger van Franciscus

Nu paus Franciscus op 88-jarige leeftijd is overleden, is de race om zijn opvolging begonnen. In Vaticaanse kringen wordt achter de schermen druk gespeculeerd: wie wordt het nieuwe hoofd van de rooms-katholieke kerk? Opvallend is dat ook een Nederlander op de lijst van kanshebbers prijkt. Kardinaal Wim Eijk heeft volgens de bookmakers een bescheiden kans om gekozen te worden.

Nederland leverde slechts één keer eerder een paus: Adrianus VI, geboren als Adriaan Floriszoon Boeyens uit Utrecht. In 1522 werd hij gekozen in een tijd van grote spanningen in de kerk. De Reformatie was in volle gang, het Vaticaan raakte zijn grip op Noord-Europa kwijt, en corruptie binnen de kerk was een groot probleem. Adrianus probeerde hervormingen door te voeren, maar werd tegengewerkt door de invloedrijke Romeinse curie. Hij overleed al na ruim een jaar in functie.

Wim Eijk: harde lijn op morele thema’s

Kardinaal Wim Eijk (71), aartsbisschop van Utrecht, staat binnen de kerk bekend om zijn orthodoxe standpunten. Hij is fel tegen abortus, euthanasie en het homohuwelijk, en vindt dat de katholieke leer daarin niet mag verwateren. Ook sprak hij zich uit tegen de deelname van protestanten aan de eucharistie, wat tot spanningen leidde binnen oecumenische gesprekken in Europa.

Eijk zou ervoor open staan om paus Franciscus op te volgen, zo zegt hij tegen AT5. "Als de kardinalen je kiezen, dan kun je dat zien als een roeping die je krijgt van de Heilige Geest. Ik denk dat je dan echt in geweten verplicht bent om ja te zeggen." Volgens de wedkantoren krijg je momenteel zo'n 20 keer je inleg terug als hij de opvolger van Franciscus wordt (een impliciete kans van 4 procent), wat hem een outsider maakt. Jorge Mario Bergoglio, de latere paus Franciscus, werd in 2013 echter ook aanvankelijk als outsider bestempeld. Direct na het aftreden van Benedictus XVI werd hem 6 procent kans toegedicht van de wedkantoren.

Bron: Oddschecker.com (22 april om 11.00 uur). De geïmpliceerde kanspercentages liggen in totaal boven de 100% omdat wedkantoren een winstmarge inbouwen.

Topfavorieten uit Italië en Azië

De Italiaan Pietro Parolin (69) is volgens meerdere wedkantoren de grote favoriet. Hij is momenteel staatssecretaris van het Vaticaan, vergelijkbaar met een premier binnen de kerkelijke structuur, en staat bekend om zijn diplomatieke stijl. Hij onderhield contacten met China over bisschopsbenoemingen en probeerde de schade te beperken in dossiers rond misbruik en financiële schandalen. Bookmakers schatten zijn kans momenteel in op zo'n 33 procent.

Luis Antonio Tagle (66) uit de Filipijnen is een andere grote kanshebber. Hij leidt de Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren en heeft sterke steun in Zuid-Amerika en Azië. Hij profileert zich als een nederige, spirituele leider met nadruk op armoede en solidariteit. Met kansen van zo'n 25 procent is hij Parolins grootste concurrent. Na paus Franciscus zou Tagle de tweede niet-Europese paus in de moderne tijd kunnen zijn.

Matteo Zuppi (68), aartsbisschop van Bologna, geldt als het progressieve alternatief. Hij werkte nauw samen met vredesorganisatie Sant’Egidio en speelde een rol in onderhandelingen in onder meer Mozambique. Binnen Italië heeft hij veel gezag, mede dankzij zijn sociale inzet en toegankelijkheid. De wedkantoren geven hem zo'n 18 procent kans. De Hongaarse kardinaal Péter Erdő (71) is de grootste conservatieve kanshebber. Hij is sinds 2003 aartsbisschop van Esztergom-Boedapest en was jarenlang voorzitter van de Europese bisschoppenconferentie. Binnen kerkelijke kringen staat Erdo bekend om zijn juridische kennis en degelijke bestuur.

Naast Tagle zijn er ook andere niet-Europese kanshebbers. Onder meer de Ghanees Peter Turkson (9 procent kans) wordt veel genoemd. Hij staat bekend als voorvechter van klimaat en gerechtigheid. De Amerikaan Raymond Leo Burke (5 procent kans) staat bekend als tegenstander van paus Franciscus' koers, is veel conservatiever en geniet steun van veel rechtse Amerikanen.

Conclaaf

De verkiezing van een nieuwe paus gebeurt tijdens een zogenoemd conclaaf of conclave. Daarvoor komen alle kiesgerechtigde kardinalen, dat zijn alle kardinalen jonger dan 80 jaar, samen in de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad. Tijdens geheime stemrondes schrijven zij hun keuze op een briefje. Een kandidaat heeft tweederde van de stemmen nodig om gekozen te worden. Tot dat moment blijft de wereld in spanning wachten op witte rook: het teken dat er een nieuwe paus is gekozen.