'Meeste pedofielen zijn geen kindermisbruikers'

"Mensen weten het verschil tussen pedofilie en seksueel kindermisbruik vaak niet". Dat stelt cultuurfilosoof en seksuoloog Erik van Beek. Het beladen onderwerp zorgde deze week weer voor controverse. Zo deed Stichting Strijd tegen Misbruik maandag aangifte tegen bestuursleden van de in 2014 ontbonden Vereniging Martijn. Volgens jurist Yme Drost zouden de oud-bestuursleden onder meer een mailinglijst hebben gepromoot, waar voorstanders voor seks met minderjarigen zich voor konden aanmelden. De vereniging streefde naar wettelijke en maatschappelijke acceptatie van seksuele relaties met kinderen en werd na veel juridisch getouwtrek verboden door de Hoge Raad.

Geaardheid

Vorige week eiste diezelfde stichting al dat er een verbod zou komen op een zogenaamd handboek voor kindermisbruik. Het boek van bijna duizend pagina's circuleert op internet. Een deel beschrijft in detail hoe je kinderen ongemerkt kunt misbruiken. Seksueel contact met kinderen is strafbaar, maar pedofiel zijn niet. Pedofilie is een geaardheid waarbij men zich aangetrokken voelt tot kinderen. Lees ook: 'Leden van verboden pedoclub Martijn weer actief' Het is een beladen onderwerp, waarover veel misverstanden bestaan. "Dat alle pedofielen zich vergrijpen aan kinderen is een fabel", zegt Van Beek, verbonden aan het Seksuologisch Expertise Centrum Haarlem. Hij onderstreept dat pedofilie een geaardheid is, en geen ziekte of misdaad. "Net als hetero’s en homo’s zijn ook pedofielen in staat hun seksuele lusten te controleren, uitzonderingen daargelaten." Volgens Van Beek is de berichtgeving over een vereniging als Martijn de afgelopen jaren funest voor het bespreekbaar maken van het onderwerp. "Het helpt allemaal niet." Van Beek noemt pedofilie een blinde vlek. "Alles wat met onderwerp te maken heeft lijkt ogenblikkelijk een soort rem te zetten op het vermogen tot nuance of nadenken."

Robert M.

Onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen toont aan dat tachtig procent van de veroordeelde kindermisbruikers géén pedofiel is. "Dat cijfer circuleert al langer", weet Van Beek. "Dat moet toch te denken geven om bij het aanpakken van misbruik niet enkel op pedofielen te focussen. Mensen weten het verschil tussen pedofilie en kindermisbruik vaak niet. Die denken meteen dat iedereen met pedofiele gevoelens een soort Robert M. is." Ellen Janssen, forensisch psycholoog en verbonden aan Stop it Now!, onderdeel van stichting Expertisebureau Online Kindermisbruik, zegt dat de verwarring tussen pedofilie en seksueel kindermisbruik de drempel verhoogt om hulp te zoeken te zoeken. "Iemand die worstelt met zijn pedofiele geaardheid wil niet als kindermisbruiker worden weggezet." Ook denkt Janssen dat het voor mensen moeilijker wordt als ze over het onderwerp nadenken. "Naast het feit dat 80% van de kindermisbruikers geen pedofiel is, is 90% van de kindermisbruikers een bekende van het slachtoffer. Dan klopt het beeld van het mannetje in de bosjes niet meer, en kunnen potentiële daders dus mensen uit je omgeving zijn.  Dan is gemakkelijker om het onderwerp weg te stoppen. Je denkt daar liever niet over na."

Redenen misbruik

Redenen voor kindermisbruik zijn dus niet zozeer te vinden in de seksuele voorkeur van de dader. Volgens Van Beek is een van de aanwijsbare redenen macht en de afwezigheid van een gewetensfunctie. "Maar dat zijn wel enorme uitzonderingen. Iemand als Marc Dutroux wordt vaak een pedofiel genoemd, maar hij was zeker meer psychopaat dan pedofiel." Janssen zegt dat kindermisbruikers vaak kampen met hyperseksualiteit, gebrek aan zelfcontrole en het hebben van de gelegenheid een grote rol speelt. Beiden zijn het erover eens dat kinderen een makkelijk slachtoffer zijn, en bovendien makkelijker te manipuleren. Janssen is ook van mening dat de berichtgeving over Martijn niet helpt voor de beeldvorming over pedofilie. "Maar het is moeilijk om tegen berichtgeving over Martijn op te boksen, omdat ze erg veel media-aandacht kregen door hun extreme standpunten. Maar dergelijke berichtgeving vertegenwoordigt niet de grootste groep pedofielen." Van Beek en Janssen proberen pedofilie op diverse manieren bespreekbaar te maken. Zo geeft Van Beek lezingen samen met Gabriël Levi (pseudoniem), een pedofiel en teamlid van het platform Pedofilie.nl. "Mensen horen dan toch vaak nieuwe dingen", aldus Van Beek. "Het is namelijk echt niet zo dat pedofielen de hele dag bezig zijn om pedofiel te zijn."

Legaal alternatief

Het platform Pedofilie.nl is een legaal alternatief voor de Vereniging Martijn. "De strijd om seksueel contact met kinderen uit het strafrecht te halen is niet onze strijd", verduidelijkt Ben Kirssen, teamlid van het platform. "Pedofilie.nl is juist van mening dat seks met kinderen een risico meebrengt op spijt of schade voor dat kind. Deze seksuele handelingen zijn dan ook verboden. Mensen die dit in deze maatschappij toch doen, zijn op zijn minst onverantwoord bezig." Kirssen, een pseudoniem, verduidelijkt dat zij het onderwerp bespreekbaar willen maken, niet het legaliseren van seks met minderjarigen, zoals Martijn nastreefde. "Bij Martijn kwam op een gegeven moment de radicale tak aan de macht. Die wilden de leeftijdsgrens voor seks verlagen naar 12 jaar, en uiteindelijk naar 0. Daar ga je toch geen politieke partij voor oprichten? Het zijn standpunten waar ik me niet in kan vinden. Seksueel contact met een kind is onverantwoordelijk." Lees ook: 'Geef pedofielen gemanipuleerde kinderporno' Kirssen heeft er problemen mee dat kindermisbruikers vaak pedofielen worden genoemd. "Het is ontzettend jammer dat we als maatschappij telkens maar weer doen alsof seksueel kindermisbruik een probleem van pedofielen is. Dat is het niet. Onderzoek na onderzoek toont aan dat het overgrote merendeel van seksueel kindermisbruik wordt gepleegd door mannen zonder pedofiele gevoelens. De mediagenieke acties van Yme Drost leiden af van een effectieve preventie van seksueel kindermisbruik." Kirssen zegt vooral de nuance te missen als het gaat over pedofilie en kindermisbruik. "Ik vind het echt jammer dat die link tussen pedofilie en seksueel kindermisbruik nooit genuanceerd raakt bij actiegroepen als Strijd tegen Misbruik. Alsof het besmeuren van pedofielen die ook tegen seks met kinderen zijn, belangrijker is dan preventie van misbruik. Het is een gemiste kans dat ze zich niet beter laten informeren."

Chatsessies

Het platform organiseert wekelijks openbare chatsessies, waar pedofielen en anderszins geïnteresseerden met elkaar in gesprek kunnen gaan, bijvoorbeeld over hoe ze met hun geaardheid kunnen omgaan. Elke sessie telt ongeveer tien tot twintig deelnemers. "De chat biedt juist een alternatief tegen het pro-kinderseks verhaal. Zo ondersteunen we mensen met pedofiele gevoelens bij het op een gezonde manier inpassen van die gevoelens in hun leven. Binnen de kaders van de wet dus. Om het gesprek daarover in goede banen te leiden zijn bij de chat vier moderatoren en drie therapeuten actief." Een initiatief als Pedofilie.nl wordt toegejuicht door zowel Van Beek als Janssen. "Het is belangrijk dat mensen met pedofiele gevoelens bij elkaar terecht kunnen", zegt Janssen. "Dat doet Pedofilie.nl heel goed. De drempel om over het onderwerp te praten is lager."

Normaal leven

Van Beek stelt dat het belangrijk is dat pedofielen met elkaar over het onderwerp kunnen praten. "Velen zitten namelijk in een isolement, als ze er met elkaar over kunnen praten is dat isolement toch minder. Maar de meesten van hen hebben een normaal leven, ondanks het weerzin en onbegrip van de samenleving." Maak jij je zorgen over jouw seksuele gevoelens over minderjarigen en/of jouw seksuele gedrag naar minderjarigen? Neem contact op met Stop it Now! via 0800 266 64 36 of www.stopitnow.nl.