Sywert van Lienden moet 20 miljoen terugbetalen na mondkapjesdeal

Sywert van Lienden en twee zakenpartners moeten de miljoenenwinst van de mondkapjesdeal terugbetalen aan de Stichting Hulptroepen Alliantie. Dat heeft de rechtbank in Amsterdam woensdag besloten in de civiele rechtszaak tegen Van Lienden en zijn zakenpartners Camille van Gestel en Bernd Damme.

De Nederlandse Staat, die ook een vordering had ingediend, kreeg nul op het rekest. Dit markeert een voorlopig einde aan een slepend juridisch gevecht rondom de mondkapjesdeal.

Zonder winstoogmerk

De zaak draait om de veelbesproken mondkapjesdeal uit 2020, waarin de drie ondernemers 40 miljoen mondkapjes leverden aan de overheid voor een bedrag van ruim 100 miljoen euro. Van Lienden had vooraf publiekelijk aangegeven zonder winstoogmerk te werken. Achteraf bleek dat ze de bestelling van 40 miljoen mondkapjes uitvoerden namens hun commerciële bedrijf Relief Goods Alliance (RGA) in plaats van hun Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA).

Uit onderzoek van Deloitte bleek later dat de ondernemers bewust de indruk wekten dat de deal via de stichting verliep. Toch was het ministerie van Volksgezondheid op de hoogte van het feit dat ze met een commerciële partij zaken deden. Dit werd vorig jaar erkend door minister Conny Helder. Voormalig minister Tamara van Ark stelde eerder al dat het in crisistijd vooral ging om de snelle levering van mondkapjes.

Gelekte appjes

Tijdens de rechtszaak werden appjes en afgeluisterde gesprekken als bewijs gebruikt. Hieruit bleek dat de ondernemers zichzelf ‘gillend rijk’ noemden en elkaar opriepen om hun ‘koppen dicht’ te houden. Van Lienden schreef zelfs: “Even serieus: wat we nu af en toe bespreken is echt grenzend aan vooropgezette fraude.” Na de definitieve deal voegde hij daaraan toe: “Nu echt rond! Nooit meer geldzorgen.”

Het bedrag dat de drie compagnons moeten terugbetalen bedraagt 20,7 miljoen euro. Het gaat om een voorschot op het daadwerkelijke schadebedrag, dat de rechtbank in een andere procedure nog zal begroten.

Strafzaak

Hoewel deze civiele rechtszaak nu is afgerond, hangt Van Lienden en zijn zakenpartners nog een strafzaak boven het hoofd. Ze worden verdacht van oplichting, verduistering en witwassen. De maximale straf die hen dan boven het hoofd hangt is een celstraf van zes jaar.

Hart van Nederland/ANP