Aantal ongeldige stemmen bijna verdubbeld door experiment met kleiner stembiljet

Nog geen week geleden ging Nederland naar de stembus voor de Europese verkiezingen. Maar in vijf gemeenten waren die dit jaar iets anders dan normaal: er werd geëxperimenteerd met een kleiner stembiljet dan normaal.

In twee van die gemeenten, in Alphen aan den Rijn en Midden-Delfland, zorgde dit experiment ervoor dat er meer stemmen ongeldig verklaard werden dan bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen het geval was, meldt Omroep West.

Meer ongeldige stemmen met mindere opkomst

In Alpen aan den Rijn werden vorige week 305 stemmen ongeldig verklaard, waar dat aantal bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen op 165 bleef hangen. In Midden-Delfland was het aantal ongeldige stemmen vorige week 55, bij de Tweede Kamerverkiezingen waren dat er maar 19. Dit terwijl de opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen een stuk hoger lag dan bij de Europese verkiezingen van vorige week.

Het verschil met een normaal, groter stembiljet zit hem in het aankruisen van het aantal bolletjes. Op het experimentele, nieuwe stembiljet moest de kiezer namelijk twee bolletjes aankruisen, in plaats van een. Eerst voor de partij, daarna voor het nummer van de kandidaat waar de kiezer op wilde stemmen. De lijst was te zien in een speciaal boekje in het stemhokje.

Wat ging er fout?

De meest voorkomende fout in allebei de gemeentes was dat de kiezer een te hoog nummer aankruiste dan het aantal mensen op de kandidatenlijst. Als een partij bijvoorbeeld tien kandidaten op de lijst heeft, kruisten mensen het elfde nummer aan, wat de stem ongeldig maakte.

Een andere voorkomende fout was het aankruisen van alleen de kandidaat. Dit soort stemmen werden ongeldig verklaard omdat dan niet duidelijk was op welke partij de kiezer wilde stemmen. Andersom, als mensen alleen de partij aankruisten, was de stem wel geldig, dan ging de stem namelijk automatisch naar de lijsttrekker van de aangekruiste partij.

Tevreden met experiment

Terwijl er meer stemmen ongeldig waren dan normaal, spreekt de gemeente Midden-Delfland alsnog van een geslaagd experiment. "Wij hebben de indruk dat de kiezer enorm enthousiast is over het stemmen met het nieuwe stembiljet", vertelt een woordvoerder van de gemeente aan mediapartner WOS.