Een golf aan demonstraties in Nederland: 'protesteren heeft effect'

Nederland wordt de laatste tijd overspoeld door demonstraties. Boeren, medisch personeel, leraren, bouwvakkers, klimaatactivisten, scholieren van Youth for Climate, de mensen van Schreeuw om Leven tegen abortus, ze gingen dit jaar allemaal de straat op om te protesteren. Waar komt dit verzet vandaan en heeft protesteren effect? "Er wordt op dit moment net zoveel gedemonstreerd als in de roerige jaren 60", nuanceert Jacquelien van Stekelenburg. Toch heeft de hoogleraar/socioloog sociale verandering en conflict aan de Vrije Universiteit Amsterdam wel een verklaring waarom veel groepen juist de laatste tijd de straat op gaan.

Achterstand na crisis

"We moeten even terug naar de financiële crisis in 2008. Toen ging iedereen al de straat op om te protesteren, stuk je bij beetje werd het beter en nu zijn we er economisch weer bovenop. Hoewel, niet iedereen! Boeren, leraren, bouwvakkers, mensen die in de zorg werken, zij hebben afgelopen jaren hun financiële situatie niet vooruit zien gaan. Daarnaast is er zo veel bezuinigd, dat zij hun werk niet goed meer kunnen uitvoeren. Het treft vooral beroepen waar gewerkt wordt met een enorme passie voor hun vak."

Protesteren heeft effect

Volgens Van Stekelenburg heeft protesteren wel degelijk effect. "Het is zeker effectief maar niet als je doel is om in gesprek te gaan met de politiek." Van Stekelenburg ziet het effect in bredere zin. Volgens de hoogleraar/socioloog kan je een aantal positieve punten opsommen:

• Jouw beweging groeit omdat mensen ervan horen.

• Als je het goed doet kom je in het nieuws.

• Media aandacht heeft indirect effect op de politiek. Zoals in februari met de klimaatscholieren.

• Door te demonstreren kun je ook de publieke opinie veranderen.

• Als het sentiment positief is dan kunnen mensen dit demonstreren veel langer volhouden.

Bij dat laatste punt zijn de boeren een goed voorbeeld. De meeste mensen reageerden positief en dat gaf de protesten draagvlak en een vervolg.

Demonstraties komen in golven

"Het meeste effect behaal je door te gaan stemmen tijdens de verkiezingen. Mochten de partij jouw onderwerp toch uit het oog verliezen, dan kun je in die tussenliggende vier jaar best demonstreren om er weer aandacht voor te vragen", zegt Van Stekelenburg. De laatste tijd wordt veel gedemonstreerd, meer dan in de afgelopen jaren. Toch verwacht Van Stekelenburg dat deze piek weer overwaait. "We hoeven niks te doen. Het zakt vanzelf weer in. Demonstreren gaat altijd in een golfbeweging." Komende woensdag 20 november staat de volgende demonstratie gepland. In Utrecht worden duizenden verpleegkundigen verwacht, daarnaast wordt op ruim honderd locaties van ziekenhuizen gestaakt.