Slachtoffers misdrijf wachten soms jarenlang op schadevergoeding: 'Voelt oneerlijk'

Het lijkt allemaal zo goed geregeld in ons land als je slachtoffer wordt van een misdrijf en recht hebt op een schadevergoeding. Maar in de praktijk valt dat soms vies tegen, blijkt uit nieuw onderzoek. De procedures zijn lang, zeker na afloop van een strafzaak, en het geld moet worden geïnd bij de dader. Als die het geld überhaupt heeft. En dat terwijl zo'n vergoeding veel betekent voor slachtoffers.

Fonds Slachtofferhulp lanceert daarom woensdag een korte documentaire, gebaseerd op onderzoek van Arlette Schijns. In Van Betekenis vertellen zes slachtoffers van een misdrijf wat een schadevergoeding voor hen betekent. Ook als die vergoeding uitblijft, of ze slechts een klein deel krijgen. Naar schatting zijn er jaarlijks zo'n 500 slachtoffers die te laat of helemaal geen vergoeding ontvangen.

Verdwenen

Een van hen is Karin. In 2009 verliest zij haar man, die in Amsterdam door een taxichauffeur na een onenigheid wordt doodgeslagen. Het verlies is enorm, zeker omdat haar dochter op dat moment nog geen jaar oud is. Bovendien was haar man de kostwinner, waardoor Karin plots alle financiën zelf moet dragen. "Ik ben doordat ik PTSS heb opgelopen afgekeurd voor werk. Vrienden van ons betalen de sport voor mijn dochter", vertelt Karin.

De taxichauffeur werd veroordeeld tot twee jaar cel. De schadevergoeding voor Karin en haar dochter, die in de tonnen loopt, kon vanwege de complexiteit niet behandeld worden in de strafzaak. Ze moest dus naar de civiele rechter. "Die heeft besloten dat de dader in ieder geval een vergoeding moet betalen. Hij heeft een paar duizend euro betaald, maar verdween toen naar het buitenland, waardoor er niks meer op hem verhaald kon worden."

Oneerlijk

Karin blijft ermee bezig, onder meer door deurwaarders in het buitenland in te schakelen. En dat is wrang. "De kosten daarvoor moet ik zelf betalen, maar dat kan ik niet meer. Maar ja, anders krijgen we het geld helemaal niet." De strafzaak werd al in 2010 afgerond, maar tot op de dag van vandaag is Karin er nog mee bezig. "Het voelt oneerlijk. De dader komt overal mee weg."

Volgens onderzoeker Arlette Schijns is de situatie inmiddels iets verbeterd. "Er zijn fondsen, zoals het CJIB, die het geld voorschieten voor slachtoffers", zegt ze. "Alleen: slachtoffers moeten nog steeds soms jarenlang wachten, en schadefondsen hanteren maximum bedragen, terwijl de daadwerkelijke schade daar vaak bovenuit komt." Volgens het CJIB krijgt 80 procent van de slachtoffers binnen tien jaar hun volledige vergoeding. Dat kan beter en anders vindt ze.

Erkenning

Met de documentaire wil Schijns het onderwerp opnieuw onder de aandacht brengen. "Ik heb in de praktijk als advocaat gezien hoeveel zo'n vergoeding betekent voor slachtoffers. Het is een stukje erkenning."

Het rechtssysteem maakt het slachtoffers onnodig moeilijk, stelt ze. "We moeten kijken naar hoe het eenvoudiger kan. Als je slachtoffer wordt van een ongeluk, betaalt een verzekering de schade en heb je dat geld snel."