Dodenherdenking alleen voor slachtoffers Tweede Wereldoorlog of meer? Dit vindt Nederland

Op 4 mei herdenkt Nederland traditioneel de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar klinkt echter luider dan ooit de roep om óók ruimte te maken voor slachtoffers van hedendaagse conflicten, zoals die in Oekraïne en Gaza. Toch blijkt uit een peiling onder het Hart van Nederland-panel – waaraan vandaag ruim 2.400 respondenten meededen – dat een meerderheid liever vasthoudt aan de oorspronkelijke opzet.

Voor bijna de helft van de Nederlanders (49 procent) is Dodenherdenking nog altijd puur bedoeld voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Een kleine groep (12 procent) wil daarnaast ook slachtoffers herdenken van andere oorlogen waarbij Nederland betrokken was. Slechts 27 procent staat open voor het herdenken van álle oorlogsslachtoffers, dus ook uit moderne conflicten zoals Oekraïne of Gaza. 9 procent herdenkt niet actief op 4 mei.

Alternatieve dodenherdenking

Alex Waterman, zoon van een Joodse verzetsstrijder, ziet de oproep tot verbreding met lede ogen aan: "Je kunt 364 dagen per jaar aandacht vragen voor hedendaagse conflicten. Wat er gebeurt in Gaza is verschrikkelijk, daar is sprake van oorlog en van slachtoffers. Maar waarom wordt juist díe oorlog eruit gefilterd, en gebruikt binnen de context van 4 mei? In mijn ogen is dat niet passend."

Tegelijkertijd organiseert de beweging ‘4 Mei-inclusief’ dit jaar voor het eerst een alternatieve dodenherdenking, een uur vóór de officiële herdenking op de Dam, op de Haagse Koekamplaan. De groep wil meer aandacht voor hedendaags onrecht. Leerkracht Karim Amghar begrijpt beide kanten: "Mijn studenten weten heel goed dat de Tweede Wereldoorlog een zwarte bladzijde is in onze geschiedenis. Maar ik merk dat er vandaag de dag paralellen zijn met de bladzijde die nu geschreven wordt."

Verdeeldheid over invulling Dodenherdenking

Toch blijkt uit het Hart van Nederland-panel dat 42 procent vindt dat Dodenherdenking alleen over Nederlandse slachtoffers moet gaan. Wel zou 16 procent van de respondenten een aparte herdenking voor internationale slachtoffers wél toejuichen. Slechts 37 procent pleit voor een meer inclusieve 4 mei, waarbij alle slachtoffers van oorlogsgeweld herdacht worden. De overige 5 procent had er geen mening over.

Gerard Kremer, die een boek schreef over zijn familie en de oorlog, benadrukt het belang van de verhalen van toen: "Het gaat over trauma, maar ook over overleven. En over de verantwoordelijkheid om deze verhalen te blijven vertellen – juist nu."

Meld je aan voor het Hart van Nederland-panel

Wat vind je van vuurwerk, klimaatdemonstraties of de opkomst van kunstmatige intelligentie? En hoe kijk jij naar de verschillende politieke besluiten? Dat krijg je allemaal voorgeschoteld in het Hart van Nederland-panel. Meld je hieronder aan en bepaal wat nieuws wordt!