Consumentenbond in actie tegen betalen voor handbagage: 'Tegen de regels'

De Consumentenbond is samen met vijftien andere Europese consumentenorganisaties een officiële actie gestart tegen zeven luchtvaartmaatschappijen die passagiers laten betalen voor het meenemen van een rolkoffertje als handbagage. Volgens de organisaties is dat in strijd met Europese wetgeving. Ze hebben daarom een klacht ingediend bij de Europese Commissie en het netwerk van Europese consumentenautoriteiten (CPC).

De klacht richt zich op easyJet, Norwegian Airlines, Ryanair, Transavia, Volotea, Vueling en Wizzair. Volgens Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond, houden deze maatschappijen zich niet aan de regels: "Het Europese Hof oordeelde al in 2014 dat het tegen de regels is om passagiers te laten betalen voor een redelijke hoeveelheid handbagage." Die uitspraak werd in 2024 bevestigd door de Spaanse toezichthouder, die boetes oplegde van in totaal 179 miljoen euro aan vijf van deze maatschappijen.

"Desondanks is er niets veranderd en is handbagage nog steeds een melkkoe", stelt Molenaar. Volgens de Consumentenbond leidt dit niet alleen tot oneerlijke extra kosten, maar ook tot een wirwar aan regels, waardoor ticketprijzen nauwelijks te vergelijken zijn.

Panel: bijna niemand vindt het terecht

In een groot panelonderzoek van de Consumentenbond uit eind 2024 gaven 86 procent van de reizende deelnemers aan dat een rolkoffertje standaard gratis mee aan boord moet kunnen. Meer dan de helft (51 procent) vindt dat ook een klein tasje daarbij moet horen, zoals vroeger gebruikelijk was bij bijna alle luchtvaartmaatschappijen.

Slechts enkele traditionele maatschappijen, zoals KLM en Lufthansa, staan deze combinatie nog zonder extra kosten toe. Bij de meeste prijsvechters is dat niet meer het geval, met verwarring en frustratie tot gevolg. De benamingen voor wat wel en niet mag verschillen bovendien per maatschappij.

Wetgeving dwingend duidelijk

Volgens Europese wetgeving (EU-Verordening 1008/2008) en de bijbehorende uitspraak van het Europese Hof van Justitie (de zogeheten 'Vueling-zaak') mag het meenemen van een stuk handbagage dat binnen redelijke maten en gewichtsgrenzen valt, niet als optionele extra worden beschouwd. Het moet gratis bij de ticketprijs inbegrepen zijn.

De consumentenorganisaties eisen daarom dat de Europese Commissie en nationale toezichthouders optreden tegen deze "misleidende praktijken". Ze willen dat luchtvaartmaatschappijen hun beleid aanpassen, en dat duidelijke, uniforme regels over handbagage worden opgenomen in de nieuwe Europese Passagiersverordening, die in 2025 wordt herzien. Zo hanteren de luchtvaartmaatschappijen ook verschillende maximale afmetingen voor handbagage.

Reacties luchtvaartmaatschappijen

Ryanair stelt echter dat het zich houdt aan de wetgeving, meldde ANP eerder. Volgens de Ierse luchtvaartmaatschappij mag elke reiziger gratis een tas meenemen van 40 bij 25 bij 20 centimeter. Daarnaast is het mogelijk extra stukken, zoals een rolkoffer, mee te nemen tegen betaling.

EasyJet reageert ook op de actie van de consumentenorganisaties. Bij de Engelse maatschappij mag je handbagage een maximale afmeting van 45 bij 36 bij 20 cm (inclusief handgrepen en wieltjes) hebben. Volgens easyJet is de reiziger niet geholpen bij deze actie: "Consumentenorganisaties willen regels invoeren die de keuzevrijheid van reizigers juist beperken. Iedereen zou dan moeten betalen voor extra diensten, ook als ze daar geen gebruik van maken."

Volgens de luchtvaartmaatschappij heeft het Europese Hof eerder juist benadrukt dat het belangrijk is dat reizigers zelf kunnen kiezen welke diensten ze wel of niet willen. "Als handbagage verplicht zou worden inbegrepen, zouden alleen al in Spanje zo’n 50 miljoen reizigers moeten betalen voor iets wat ze misschien niet willen."

Een woordvoerder van easyJet laat verder weten dat het besluit van de Spaanse consumentenautoriteit om handbagage verplicht op te nemen in de ticketprijs momenteel wordt aangevochten.