Steeds meer middelbare scholieren kunnen niet goed schrijven

De schrijfvaardigheid van veel middelbare scholieren staat onder druk. Dat blijkt uit een landelijk onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs. Ook zegt de helft van de docenten Nederlands dat ze niet genoeg kennis en vaardigheden hebben om goed schrijfonderwijs te geven. Volgens de inspectie krijgt schrijven nog altijd minder aandacht dan lezen, terwijl het net zo belangrijk is voor school, vervolgstudies én het dagelijks leven.

De meeste leerlingen zitten op het basisniveau dat aan het einde van de basisschool wordt verwacht. Ruim acht op de tien scholieren halen schrijfvaardigheidsniveau 1F. Dat betekent dat ze een simpele tekst of e-mail kunnen schrijven, bijvoorbeeld om iemand te feliciteren of om informatie te vragen. Toch zit één op de zes scholieren na twee jaar middelbare school nog altijd niet op dat niveau. Op de niveaus vmbo-basis en -kader geldt dat zelfs voor 40 procent van de leerlingen.

Volgens de inspectie gaat het om tienduizenden jongeren die risico lopen op laaggeletterdheid. Daarnaast blijft de ontwikkeling van veel scholieren steken. Bijna de helft van de tweedeklassers zit aan het einde van het schooljaar nog steeds op niveau 1F. Demissionair staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Koen Becking benadrukt dat leerlingen in het tweede leerjaar nog midden in hun ontwikkeling zitten. "Gelukkig hebben ze dan nog zeker twee jaar om het gewenste niveau te halen en vrijwel allemaal lukt ze dat", zegt Becking.

Schoolbrede aanpak

Leraren Nederlands merken dat zij zelf tegen grenzen aanlopen. Slechts de helft voelt zich voldoende toegerust om goed schrijfonderwijs te geven. Veel docenten willen graag bijscholing volgen, maar tijdgebrek is daarbij een groot probleem.

Volgens de inspectie is een schoolbrede aanpak nodig. Schrijven zou niet alleen een taak van de docent Nederlands moeten zijn, maar ook terug moeten komen in vakken als geschiedenis, biologie en maatschappijleer. Dat is volgens experts extra belangrijk, nu kunstmatige intelligentie steeds vaker wordt gebruikt. Om AI-teksten te kunnen begrijpen, beoordelen en herschrijven, moeten leerlingen zelf voldoende taalvaardig zijn. "Schrijven is denken", concludeert de inspectie. "Wie beter leert schrijven, leert ook beter lezen en leren."