Vals geld in handen? Dit kun je doen

Nog altijd is er in Nederland vals contant geld in omloop. Maar het lukt ons vaak niet om die neppe biljetten eruit te pikken. Dat blijkt uit onderzoek van Trouw. Toch zijn er genoeg kenmerken waaraan je vals geld zou kunnen herkennen. Maar hoe controleer je biljetten dan op echtheid? En wat moet je doen als je geld nep blijkt te zijn?

Er zijn verschillende manieren om een vals biljet te herkennen. "In het eurobiljet is een aantal echtheidskenmerken verwerkt dat het publiek in staat stelt om gemakkelijk een echt biljet te herkennen", zegt Igo Boerrigter, beleidsadviseur bij De Nederlandsche Bank (DNB). "Met de eenvoudige 'voel-kijk-kantel-methode' is een eurobiljet goed en snel te controleren."

Door deze methode weet je snel of verscheidene echtheidskenmerken aanwezig zijn. "Om twijfelen te voorkomen, is het verstandig om altijd meerdere kenmerken te controleren", voegt Boerrigter toe. Dit is hoe die methode werkt:

• VOEL: Voel de lijntjes aan de zijkant van het biljet. Daar is de inkt verhoogd, waardoor je reliëf voelt onder je vinger. Hoe het biljet voelt, zegt veel: echt geld voelt stevig en knispert licht.

• KIJK: Als je het biljet tegen het licht houdt, zie je in het watermerk en hologram een gezicht verschijnen. Dit is prinses Europa. Dit watermerk hoort in het papier verwerkt te zijn, niet erop gedrukt. Onder UV-licht blijft een echt watermerk bovendien onzichtbaar. Ontbreekt er glans of lijkt het hologram geplakt, dan is het oppassen geblazen.

• KANTEL: Kantel en zie of je een lichtbaan op en neer ziet bewegen in het groene cijfer linksonder op het biljet.

Wanneer extra opletten?

Gelukkig is de kans dat mensen te maken krijgen met vals geld zeer klein. "In Nederland was in 2024 twee op de 100.000 gecontroleerde biljetten vals. Dat staat gelijk aan 0.002 procent", zegt Boerrigter. "De totale eurobankbiljet circulatie in Europa is ongeveer 30 miljard eurobiljetten. In 2024 zijn er in Europa zo'n 554.000 valse biljetten uit circulatie gehaald."

Volgens DNB is er geen indicatie dat er op bepaalde evenementen of bij bepaalde branches een grotere kans bestaat om te maken te krijgen met vals geld. "Het ligt echter voor de hand dat ondernemers die meer met cash werken een hogere kans hebben om in contact te komen met vals geld", vult Boerrigter aan.

Boerrigter benadrukt dat men zich geen zorgen hoeft te maken, maar dat controle loont. "Het is namelijk makkelijk te herkennen. Dus opletten helpt, zeker als je vaker met cash te maken hebt. Kijk, voel en kantel."

Vals biljet in handen, wat nu?

Je hebt een biljet zorgvuldig gecontroleerd, en je denkt dat hij vals is. Hoe nu verder? "Denkt u (winkelier of consument) dat een biljet vals is? Neem dit biljet dan niet aan. Een vals biljet is niets waard", zegt Boerrigter. "Heeft u een verdacht biljet per ongeluk geaccepteerd, en weet u van wie of waar u het biljet heeft ontvangen, doe dan aangifte bij de politie."

Opnieuw uitgeven = strafbaar

Als deze informatie niet bekend is, kan het biljet ook worden ingeleverd bij je bank. Wil je bevestiging dat het gaat om een vals biljet, stuur het dan op naar DNB. "Het biljet zal dan nader worden onderzocht. Blijkt het echt te zijn, dan krijgt u de waarde vergoed. Is het vals, dan wordt niets vergoed", vervolgt Boerrigter.

"Wat je in ieder geval niet moet doen is het biljet expres weer uitgeven. Dan bega je namelijk een strafbaar feit. Bovendien moet de betreffende persoon zich realiseren dat hij met deze daad het vals geldprobleem in leven houdt in plaats van bij te dragen aan het bestrijden daarvan."

Lees ook:

'Contant geld gaat nooit verdwijnen': nieuwe wet garandeert toekomst cash

De reden dat DNB voor valse biljetten geen vergoeding verstrekt, is vrij simpel. "Een vergoedingsregeling voor mensen die te goeder trouw een vals biljet hebben geaccepteerd oogt sympathiek, maar het verlaagt de barrière om vals geld in omloop te brengen", deelt Boerrigter. Bovendien zou uiteindelijk niemand meer op hoeven te letten bij het aannemen van een biljet, stelt Boerrigter. "De echtheidskenmerken op een biljet zouden dan geen enkel nut meer hebben. Men zou denken: of je nou een echt of een vals biljet inlevert, het maakt niet uit, je krijgt je geld toch wel."

Zodoende ligt de verantwoordelijkheid in handen van de burger en ondernemer. "De sleutel in de strijd tegen valsemunterij is niet de vergoeding achteraf, maar een goede en zichtbare controle vooraf. Daarom is het Eurosysteem continu bezig om de eurobankbiljetten en hun echtheidskenmerken te verbeteren", aldus Boerrigter.