Welke paddenstoelen kun je eten, en welke niet?

Het is weer herfst, en dat betekent dat het paddenstoelentijd is. Naast dat deze fraaie schimmels er mooi uitzien, kun je sommige soorten ook eten. Maar kijk uit, want andere zijn dodelijk giftig. Welke kun je wel eten, en welke niet?

De basis

Voordat je überhaupt eropuit gaat, moet je een paar dingen weten. Ten eerste mag je paddenstoelen niet overal plukken. "Er zijn gemeenten waar het plukken op basis van gemeentelijke verordeningen niet is toegestaan", schrijft Staatsbosbeheer op zijn website. Check dat dus eerst.

Verder moet je ook weten wát je plukt. "Gebruik nooit, maar dan ook nooit, een app", vertelt paddenstoelendeskundige Gerard Koopmanschap aan Hart van Nederland. "Ik maakte eens een foto van mijn kale achterhoofd, en toen kwam die app terug met allerlei paddenstoelensoorten."

Volgens Koopmanschap is het handig als je een veldgids raadpleegt of meeloopt met een ervaren kenner. Zo kun je jezelf een heleboel tijd, moeite, en narigheid besparen. Want als je de verkeerde paddenstoel eet, kan dat zomaar dodelijk zijn.

De giftige

De groene knolamaniet is een van de giftigste paddenstoelen ter wereld. "Ze zijn uiterst giftig, potentieel dodelijk", zegt Koopmanschap. Je vindt ze overal waar beuken en eiken staan. In elk bos, park en plantsoen.

De naam zegt het al, je kunt ze herkennen aan de groene tint van de hoed. Verder groeien ze uit een beurs (een soort omgekeerd hoedje onderaan de steel), en heeft de steel schubjes. Kijk wel uit, de groenige tint van de hoed lost op in water. Als het bijvoorbeeld geregend heeft moet je dus extra goed opletten.

In deze video vertelt Douwe Dekker, internist bij het UMC Utrecht, wat de knolamaniet zo gevaarlijk maakt:

1:41

Pas op voor deze levensgevaarlijke paddenstoel: 'Pluk niet wat je niet kent'

Bundelmosklokjes zijn ook potentieel dodelijk, maar deze soort groeit op hout. Ze zijn te herkennen aan hun bruine, lange steel. "Ze worden nog wel eens verward met eetbare paddenstoelen", legt Koopmanschap uit. "Zoals het fluweelpootje, of het stobbezwammetje."

Een andere soort die vaak verward wordt met eetbare soorten is de voorjaarskluifzwam. Deze breinvormige paddenstoel kan door elkaar gehaald worden met morielje-paddenstoelen. Zoals de naam zegt, moet je vooral uitkijken in het voorjaar. "Van half maart tot en met half april", licht Koopmanschap toe.

De eetbare

Toch zijn er ook heerlijke paddenstoelen die je in de Nederlandse bossen en velden kunt vinden, zoals eekhoorntjesbrood. "Culinair hoog in aanzien", zegt Koopmanschap over deze heerlijke versnapering. Het is te vooral te vinden in lanen van beuken en eiken, waar de grond arm is. De paddenstoel heeft een beetje nootachtige smaak.

De hanenkam, of cantharel, heeft een trechtervormige hoed waar de steel in overloopt. De paddenstoel is goed te herkennen aan zijn gele kleur, en heeft een peperachtige smaak. "Het ging eerst niet zo goed met deze soort, maar de laatste jaren weer wel", vertelt Koopmanschap. Deze soort is te vinden in kleine groepjes onder eiken, dennen, berken, en beuken.

Geloof het of niet, maar ook de reuzenbovist is een paddenstoel. "Het lijkt een beetje op een voetbal", zegt Koopmanschap. Deze gigantische schimmel is eetbaar, zolang het volledig wit van binnen is. Zodra de binnenkant geel/donkergroen is het oneetbaar. Ook moet de paddenstoel ferm aanvoelen en er moet geen wolk aan sporen ontstaan als je het opensnijdt."

Opgelet

Hoewel het misschien leuk lijkt om zelf het bos in te gaan en wat lekkers te scoren, moet je daar dus écht mee oppassen. Meegaan met een expert is het handigst, maar als dat niet lukt kun je een veldgids kopen. Dan kun je, met veel voorzichtigheid, een paar eetbare schimmels in je volgende maaltijd verwerken.