Eerste officiële herfststorm van 2021 een feit

Gisteren was een onstuimige herfstdag. Tussen 05 en 06 uur 's nachts werd door een windpaal van het KNMI in Cadzand (Zeeland) nipt een uur lang gemiddeld windkracht 9 gemeten en daarmee is de eerste herfststorm van dit jaar een feit. Omdat data van windstations later beschikbaar zijn, duurde het even voordat duidelijk werd dat de storm is gehaald.

De zwaarste windstoot van 106 km/u werd volgens Weer.nl iets verderop in Westdorpe gemeten. Boven het IJsselmeer kwam de Houtribdijk tot een stoot van 105 km/u. Vermoedelijk gingen drie buien gepaard met een lichte tornado. Tot nu toe was dit jaar één van de rustigste jaren ooit gemeten en de laatste storm dateert alweer van 21 mei. Het is pas de derde storm van 2021. Normaal telt een jaar zeven stormen, waarvan twee in de herfst.

Dat wil niet zeggen dat we nu een uitermate stormachtige periode tegemoet gaan, vertelt Jordi Huirne, meteoroloog bij Weer.nl aan Hart van Nederland. "We hebben een relatief rustige september gehad, en dat is nu omgeslagen. Voor nu is de meeste wind geweest en we gaan een goed weekend tegemoet." Maar, volgende week is het weer wisselvallig, een normaal beeld voor de herfst. "Een volgende storm staat nog niet in de weerkaarten, maar normaal gesproken komen er aan het eind van het jaar, november en december, meer stormen voor."

Lagedrukgebied trok met razend tempo over Nederland

Het onstuimige weer van gisteren hoorde bij een klein lagedrukgebied dat in de nacht in razend tempo over ons land naar het noordoosten is getrokken. In de staart van het lagedrukgebied boven het westen van het land bevond zich aan het begin van de ochtend een aparte, kleine kern die van Zuid-Holland naar het oosten trok. Aan de zuidkant hiervan bevond zich het sterkste windveld. De verschillen aan weerszijden van de start waren enorm. Terwijl het aan zee stormde uit het noordwesten bereikte de wind in De Bilt slechts een windkracht 2 uit het zuidwesten.

Uiteindelijk zwaaide de staart met daarachter de harde wind in de ochtend over het land naar het oosten. Vooral dichtbij de eerdergenoemde kern kon de wind ook landinwaarts fors uithalen, in Brabant en Limburg was de wind even hard tot stormachtig en er werden tot diep in het binnenland zware windstoten van ruim 90 km/u gemeten. Verder trokken felle regen- en onweersbuien over het land, soms met hagel. Vermoedelijk gingen drie buien gepaard met een lichte tornado, waardoor regionaal veel schade ontstond. 

Derde storm in uitzonderlijk rustig jaar

Pas twee keer eerder is het dit jaar tot een storm gekomen op één van de officiële meetpunten van het KNMI. De eerste storm vond plaats op 11 maart in de westelijke kustprovincies en boven het IJsselmeer. Verder hadden we op 21 mei een bijzondere meistorm met op weerstation IJmuiden een uurvak windkracht 9. Dit was pas de twaalfde meistorm sinds het begin van de metingen.

Herfst telt gemiddeld twee stormen

Gemiddeld telt de meteorologische herfst, die van 1 september tot en met 30 november loopt, twee stormen. In het huidige klimaat trekt de eerste storm rond 15 oktober over ons land. De storm van vandaag valt dus iets aan de late kant. Afgelopen dertig jaar kwam het gemiddeld één keer in vier jaar helemaal niet tot een herfststorm. Vorig jaar kwam het op 25 september tot een herfststorm en deze storm kreeg de naam Odette.

In 1973 maar liefst veertien herfststormen

In 2018 en 2019 hadden we twee herfstseizoenen op rij geen storm en dat is bijzonder. Daarvoor moeten we terug naar 1994 en 1995. Deze eeuw telt de herfst van 2015 de meeste herfststormen, namelijk zes.

Een record is dat zeker niet. Sinds het begin van de landelijke windmetingen in 1909 kwam het vijf jaren nog vaker tot storm in de herfst. Vooral de jaren ’70 uit de vorige eeuw verliepen regelmatig zeer onstuimig. Zo telt de herfst van 1974 in totaal negen dagen met een officiële storm. Op nummer twee staat 1977 met tien stormen en bovenaan staat 1973 met maar liefst veertien herfststormen!