Buitenlandminister Veldkamp (NSC) stapt op na uitblijven steun voor Israël-maatregelen

Minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) stapt op. Dat heeft hij bekendgemaakt na afloop van de ministerraad. Veldkamp zegt onvoldoende vertrouwen te hebben dat hij zijn werk als minister goed kan uitvoeren, omdat hij beperkt wordt in zijn beleidsruimte.

"Ik ga naar huis en ga mijn ontslagbrief schrijven," zei Veldkamp terwijl hij na de ministerraad naar buiten liep. "Ik zie dat ik in onvoldoende mate betekenisvolle aanvullende maatregelen kan treffen," aldus de minister, die doelt op zijn wens om meer druk uit te oefenen op Israël. Hij voelt zich beperkt in de ruimte "om zelf beleid te voeren, de koers uit te zetten die ik nodig acht."

Veldkamp gaat dus niet naar de Tweede Kamer, die klaarstond om in debat te gaan over de humanitaire noodsituatie in Gaza. Uit die Kamer kreeg Veldkamp "vaak unfaire kritiek", vindt hij. Hij begon ook over "maatschappelijke organisaties die posters ophangen alsof ik geen geweten heb en dergelijke".

Maatregelen tegen Israël

De reden voor zijn vertrek heeft alles te maken met de situatie in Israël en Gaza. Veldkamp vindt dat er nieuwe maatregelen tegenover Israël "noodzakelijk" zijn. Het kabinet besprak die vrijdag tijdens de ministerraad. De directe aanleiding is de recente aanval van Israël op Gaza-Stad en het Israëlische plan om meer nederzettingen te bouwen op de Westelijke Jordaanoever.

De demissionaire minister raakte eerder geïrriteerd in een Kamerdebat, omdat er volgens hem vooral werd gepolariseerd en op procedures werd gefocust. Een deel van de Kamer vindt dat het kabinet te weinig doet tegen Israël en eiste krachtiger optreden. Verschillende partijen spraken zelfs het vertrouwen in hem uit.

Wie wordt de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken?

Vrijdagavond gaat demissionair premier Dick Schoof een verklaring afleggen in de Tweede Kamer over het aftreden van Veldkamp. Hoe laat hij een verklaring zal afleggen, is nog niet bekend.

Verder is nog onduidelijk hoe de avond verder verloopt. De Kamer wil verder debatteren over Gaza en stemmen over moties die daarover donderdag zijn ingediend. Maar Veldkamp heeft een aantal van die moties nog niet beoordeeld, wat normaliter gebeurt voordat de Kamer erover stemt. Het is nog de vraag of Schoof die moties dan van een oordeel voorziet, of de vervangend minister van Buitenlandse Zaken.

Dat levert wel een nieuwe vraag op, want wie is nu minister van Buitenlandse Zaken? Ook in de Kamer heerst er verwarring. In principe worden afgetreden ministers vervangen door een staatssecretaris van het departement. Dat zou nu Hanneke Boerma zijn. Mocht zij daartoe niet in staat zijn, dan neemt defensieminister Ruben Brekelmans de zaken waar.

Linkse oppositie legt schuld bij BBB en VVD

De partijleiders van een aantal linkse oppositiepartijen zijn teleurgesteld dat Veldkamp het niet voor elkaar kreeg om stappen tegen Israël te nemen. Ze leggen de verantwoordelijkheid hiervoor ook bij coalitiepartijen BBB en VVD.

Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren reageert verbolgen op X: "Dus onder druk van Kamer kwam Veldkamp eindelijk een beetje in actie, maar kreeg onvoldoende steun van de ministers van de VVD? Zelfs op de dag dat officieel hongersnood is vastgesteld wil kabinet-Yesilgöz niet eens minimale sancties om de genocide op de Palestijnen te stoppen."

Jan Paternotte van D66 schreef op datzelfde medium: "Nederlanders willen dat de regering iets dóet, en stopt met toekijken. Veldkamp wilde dat ook. Maar in plaats van maatregelen te nemen laten VVD en BBB de minister aftreden."

Hart van Nederland / ANP