Studenten na vernietigend onderwijsrapport: 'Hoogste tijd voor acties'

De prestaties van scholieren in het basis- en voortgezet onderwijs zijn vorig jaar, net als in eerdere jaren, teruggelopen. Deze trend zet nu al twintig jaar voort. Dat schrijft de Inspectie voor het Onderwijs in haar jaarlijkse rapport, de Staat van het Onderwijs. De Inspectie somt een aantal trends op die “reden tot zorg’’ zijn. Zo is de afgelopen twee jaar het aantal kinderen dat aan het einde van de basisschool niet goed kan lezen gestegen. Ook ontwikkelt zich steeds minder toptalent.

Sociaal-economisch

Verder neemt de segregatie op sociaal-economisch vlak toe: kinderen van ouders met een hoger opleidingsniveau komen minder in contact met leeftijdgenootjes voor wie dit niet geldt. “Vooral academisch opgeleide ouders scheiden zich af’’, aldus het rapport. “Dit komt deels door woonsegregatie, maar ook doordat ouders kiezen voor eigen scholen.'' Etnische segregatie neemt wel af. Studentenorganisatie ISO is 'geschrokken' van het vernietigende rapport. “De onderwijsinspectie laat nu voor het zoveelste jaar op rij zien dat ons onderwijs grote problemen kent als het gaat om de kansengelijkheid van kinderen, jongeren en studenten. De tijd van praten is nu echt voorbij. Het is de hoogste tijd voor acties'', zegt Rhea van der Dong, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg.

Migratie-achtergrond

De studentenorganisatie noemt het ook zorgelijk dat bepaalde groepen studenten veel meer uitvallen in het hoger onderwijs. “Als je een jongen met een migratie-achtergrond bent, is de kans maar zo’n 35 procent dat je met een diploma van de hogeschool afkomt. Dat zijn echt verschrikkelijke cijfers, die om directe actie vragen'', aldus Van der Dong. Zij maakt zich ook zorgen om het onderwijs dat steeds minder goed aansluit op de arbeidsmarkt. De dalende onderwijskwaliteit is te wijten aan het lerarentekort, denkt de Algemene Onderwijsbond. “Dat wordt steeds groter en de inspectie signaleert zelf ook dat daardoor de werkdruk stijgt. En een stijgende werkdruk gaat ten koste van de kwaliteit van het onderwijs", zegt voorzitter Liesbeth Verheggen.

Tijdelijke of flexibele basis

De werkdruk wordt ook hoger “doordat werkgevers steeds vaker personeel inhuren op tijdelijke of flexibele basis". Mogelijk verhoogt veel tijdelijk en flexibel gecontracteerd personeel, dat nog niet zo goed is ingewerkt, de werkdruk van het zittend personeel, is de gedachte. De Inspectie stipt ook een aantal positieve punten aan. Gemiddeld genomen komen leerlingen goed opgeleid van school. Daarnaast kunnen mensen in Nederland na hun opleiding relatief goed een baan vinden, vergeleken met andere landen.

Basisniveau halen

Het ministerie van Onderwijs ziet ook dat de resultaten de afgelopen jaren zijn teruggelopen. Minister Arie Slob stipt daarbij aan dat bijna alle scholen wel het basisniveau halen, maar dat daardoor ,,de basiskwaliteit in veel gevallen het einddoel is geworden. Daar willen we ons niet bij neerleggen.’’ Voor leerlingen die goed kunnen leren, moet wat betreft het ministerie meer aandacht komen. Zij krijgen, “nog steeds niet de uitdaging die ze nodig hebben’’, stelt het ministerie. Werkgeversorganisatie VO-raad vindt de conclusie van de Onderwijsinspectie dat de kwaliteit van het onderwijs afglijdt “eenzijdig en daarmee onterecht''.

Ruimte voor verbetering

Voorzitter Paul Rosenmöller: “Wij zullen de eersten zijn die beamen dat er ruimte is voor verbetering en daar wordt op scholen hard aan gewerkt. Maar dat de kwaliteit van het onderwijs afglijdt is, ook met dit rapport in de hand, niet vol te houden. Al helemaal niet in een tijd dat er geen euro extra geïnvesteerd wordt in leraren in het VO, er nog steeds verkeerde prikkels in het systeem zitten en de maatschappelijke opdracht van scholen alleen maar complexer wordt''. De VO-raad is het wel eens met de inspectie dat kansengelijkheid blijvend aandacht vraagt in het onderwijs. ANP