Rita Verdonk over impact doodsbedreigingen op haar leven: 'Ging echt heel ver'

Opnieuw staat een bedreiger van premier Mark Rutte voor de rechter. Ministers, Kamerleden en burgemeesters worden steeds vaker bedreigd, maar wat doet dat met iemand als persoon? Oud-minister Rita Verdonk blikt terug in podcast De Dag.

Verdonk was als minister zowel een van de meest geliefde als een van de meest gehate bewindspersonen in het tweede en derde kabinet-Balkenende. Ze had het integratie- en asielbeleid in haar portefeuille, een beladen maatschappelijk onderwerp, zeker na de moorden op politicus Pim Fortuyn (2002) en filmmaker Theo van Gogh (2004).

Beveiliging of stoppen?

Ze weet nog goed dat ze te horen kreeg dat ze beveiligd moest worden. "Ik heb een gezin, mijn kinderen waren toen in de puberleeftijd", vertelt ze in De Dag. "Dan is het, of ik moet 'de beveiliging in', of ik moet stoppen als minister." Haar gezin besloot volgens haar eensgezind: "Vooral doorgaan en dan kijken we wel wat er op ons afkomt."

"Nou ja, dat was heel wat", aldus Verdonk een kleine twintig jaar later. De oud-minister legt uit dat er een "groot hek" om haar huis kwam. Ook mocht ze niet zonder beveiligers op pad. "Drie kwartier van tevoren komt de voorverkenning om alles te checken. Daarna stap je in een gepantserde auto met twee man erin, dus je hebt niet veel privacy."

Bespuugd op straat

Dat de zware persoonsbeveiliging nodig was, bleek geregeld, blijkt uit haar verhaal. Verdonk vertelt over een keer dat ze met haar gezin in Amsterdam was. Op een gegeven ogenblik loopt een man langs die haar bespuugd. "Als je je man en zoon er dan achteraan ziet rennen, en daarachter weer die beveiligers... Echt bizarre taferelen."

Mensen zochten haar destijds soms ook thuis op. "Dat er ineens mannen in traditionele moslimkledij bij mij in de doodlopende straat liepen. Dan kijk je later de camerabeelden terug en zie je dat ze gewoon bij je huis waren", aldus een hoorbaar aangeslagen Verdonk in de podcast. "Dat heeft wel hele grote impact op me gehad", erkent ze.

Sowieso komt er "weer van alles boven" als ze het over de bedreigingen heeft. "Mijn man en kinderen kijken met heftige emoties terug op die periode." Het is volgens haar "gewoon niet voor te stellen" wat bedreigde politici en hun families doormaken. De beveiliging gaat naar haar zeggen "echt wel heel erg ver". "En terecht ook hoor", voegt ze daar aan toe.

Strengere straffen

De voormalige bewindsvrouw vindt daarom dat bedreigers strenger gestraft moeten worden. "Wat kregen bedreigers in mijn tijd? Een keer een boete." Mensen moeten volgens haar beseffen welke gevolgen hun woorden en daden hebben. "Je bent niet alleen het instituut minister, je bent ook gewoon Rita Verdonk, een mens, een moeder, een dochter."

'IJzeren Rita' zullen we niet meer terugzien op het Binnenhof, vertelt ze tot slot in De Dag. Haar gezin heeft namelijk een "veto" op haar politieke carrière. "Zij hebben gezegd: dit gaan wij niet nog een keer meemaken." Toch heeft ze geen spijt van haar ministerschap. "Als je zo'n eervolle functie mag bekleden voor je land, dan moet je dat gewoon doen."