Remkes pleit in rapport voor uitkopen 500 tot 600 grootste stikstofvervuilers

De stikstofuitstoot van de 500 tot 600 grootste stikstofvervuilers, zogenoemde piekbelasters, moet zo snel mogelijk worden beëindigd. Dit bepleit stikstofbemiddelaar Johan Remkes in zijn rapport.

Remkes doet een lange reeks aanbevelingen voor het aanpakken van het stikstofprobleem en het herstellen van het vertrouwen tussen de boeren en de overheid. De stikstofbemiddelaar waarschuwt dat het van het grootste belang is om op zeer korte termijn minder stikstof te gaan uitstoten. Gebeurt dat niet, dan heeft dat grote consequenties. "Nederland gaat dan op slot, omdat het juridisch nauwelijks meer mogelijk is om vergunningen te verlenen. Niet voor huizen, niet voor boerderijen en niet voor wegen."

Grootvervuilers uitkopen

Met een "bezwaard hart" ziet Remkes kan dan ook geen andere optie dan om in een jaar tijd de 500 tot 600 grootste stikstofvervuilers uit te kopen. Liefst vrijwillig, maar als dat niet lukt gedwongen. Het gaat dan niet alleen om boeren, maar ook om grootvervuilers uit het bedrijfsleven. Door gericht de grootste vervuilers uit te kopen, worden zo min mogelijk boeren geraakt door de stikstofaanpak, is het idee.

De bemiddelaar ziet een toekomst voor zich met "minder agrarische bedrijven". Volgens hem zullen "nieuwe vormen van landbouw groot moeten worden". De sector moet "in lijn worden gebracht" met de eisen op het gebied van klimaat, dierenwelzijn, water, bodem, gezondheid en cultuur, somt Remkes op. Toch blijft er dan volgens hem ruimte voor een "sterke en bloeiende agrarische sector".

Deadline 2030 blijft staan

2030 blijft als deadline voor halvering van de uitstoot vooralsnog staan, maar de VVD-coryfee oppert wel ijkpunten waarop het kabinet de komende jaren nog naar het tijdpad kan kijken. Dat zou in 2025 en 2028 moeten gebeuren. Als op bepaalde plekken een halvering echt niet haalbaar is, zou enige flexibiliteit mogelijk moeten zijn.

Het peiljaar 2030 staat in het coalitieakkoord dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie eind vorig jaar sloten. Maar het ligt inmiddels politiek gevoelig omdat CDA-leider Wopke Hoekstra in een interview zei dat het wat hem betreft "niet heilig" is. Daarop kwamen de verhoudingen binnen de coalitie op scherp.

Niet blij

Remkes verwacht dat de landbouwsector "niet blij" zal zijn met zijn stikstofrapport. Maar ook het kabinet zal niet enthousiast reageren op zijn bevindingen, verwacht Remkes: "Ik ben kritisch op het gevoerde beleid." Hij vindt dan ook dat de zogeheten 'kritische depositiewaarde', die bepaalt hoeveel stikstof mag neerslaan in natuurgebieden, uit de wet moet. Deze waarde is boeren een doorn in het oog. Er hangt veel af van het stikstofrapport van Remkes. Het kabinet heeft gezegd te wachten op zijn bevindingen voordat het verder gaat met het uitvoeren van het stikstofbeleid. Later komt het kabinet met een inhoudelijke reactie.