Eindelijk erkenning voor Groningers, maar vertrouwen is nog niet terug: 'We verwachten wel excuses van Rutte'

Voor de inwoners van het aardbevingsgebied in Groningen is het een opluchting dat er erkenning is, nu het langverwachte rapport over de aardgaswinning is gepresenteerd. Maar veel nieuwe dingen staan er voor hen niet in, en het vertrouwen in Den Haag is zeker niet meteen gelijmd. Eerst zien dan geloven, is de tendens onder de bewoners die hebben gesproken met de verslaggevers van Hart van Nederland.

De aanwezigen zaten soms met tranen in de ogen naar de presentatie te kijken. "Het wordt nu helder op een rijtje gezet", zei een man die samen met zijn vrouw de presentatie volgde in Garmerwolde. "We verwachten wel gemeende excuses van Rutte." Al is de man daar sceptisch over. "We moeten maar afwachten wat er daadwerkelijk komt."

Een medewerker van een woningcorporatie die de presentatie ook volgde vond het verhaal van commissievoorzitter Tom Van der Lee "heftig" om te horen, zei ze. Ze hoopt dat Den Haag de situatie voor de Groningers nu beter begrijpt. "En dat we hoopvol naar de toekomst kunnen kijken en dat perspectief echt handen en voeten kunnen geven."

De woordvoerder van de Groningse gemeente Het Hogeland citeert een inwoner: "We liepen telkens tegen een muur, en nu heeft een onafhankelijke commissie eindelijk laten zien hoe die muur eruitziet."

Vertrouwen herstellen

De grootste regeringspartij VVD erkent via Tweede Kamerlid Jeroen van Wijngaarden dat Nederland een "ereschuld naar de inwoners van Groningen". "Dit rapport is eerst en vooral een erkenning voor Groningen en haar inwoners en wat zij al die jaren hebben meegemaakt. Wij hebben begrip voor de kwaadheid en onmacht die veel mensen voelen. We mogen in Den Haag nooit wegkijken voor het leed dat in Groningen is veroorzaakt", aldus de liberaal.

Kamer en kabinet moeten volgens Van Wijngaarden nu "net zo zorgvuldig en grondig als de enquêtecommissie te werk gaan" en lessen gaan trekken voor de toekomst.

Ook CDA-Tweede Kamerlid Agnes Mulder was aanwezig bij de presentatie van de commissie in Zeerijp. "Het is een zwaarbeladen en emotionele dag. Met de aangrijpende conclusie dat het leed van de Groningers stelselmatig is miskend. Er ligt een grote opgave voor Den Haag om die erkenning nu te geven en deze ereschuld in te lossen."

Regeringspartij D66 hoopt dat het rapport van de enquêtecommissie naar de gaswinning "een belangrijke stap kan zijn in het herstel van vertrouwen van Groningers, na jarenlange wanhoop, stress en gebrek aan perspectief". Dat zegt D66-Kamerlid Faissal Boulakjar.

Voor hem is duidelijk dat "iedere weg voorwaarts voor Groningen begint met zicht op een veilig thuis". De regering moet volgens Boulakjar na het werk van de commissie aan de slag met een "langetermijnperspectief" voor de Groningers en "specifiek voor Groningse jongeren".

Gevolgen voor Rutte

De SP vindt dat de enquêtecommissie over de gaswinning "pijnlijk duidelijk maakt hoe Groningers bewust de vernieling in worden geholpen door de Staat. Het is erkenning, maar tegelijk weinig nieuws", laat Tweede Kamerlid Sandra Beckerman weten. Ze wijst erop dat Groningers dit al jaren zeggen, maar dat de opeenvolgende kabinetten van premier Mark Rutte "jarenlang doof waren".

De SP spreekt over wreed, lafhartig en rampzalig beleid. De partij wil op korte termijn een debat hierover met Rutte, "de enige bestuurlijke constante die bij allebei deze schandalen van begin tot nu betrokken is".

De PVV gaat zelfs nog een stap verder. De premier moet aftreden, vindt de partij. "Degene die gedurende het hele proces premier was en gefaald heeft, is premier Rutte", reageert de grootste oppositiepartij.

Het is volgens de PVV duidelijk geworden dat de overheid ongelooflijk heeft gefaald. "De belangen van de Groningers zijn jarenlang bewust genegeerd. De veiligheid en gezondheid van de Groningers speelden geen rol." De schadeafhandeling en de versterking van de huizen moeten nu snel worden geregeld, vindt de PVV.

Hart van Nederland/ANP