Heeft de PvdA nog een toekomst na Ploumen? Dit willen haar kiezers

Met het vertrek van Lilianne Ploumen moet Partij van de Arbeid (PvdA) op zoek naar nieuw leiderschap. De eens zo machtige arbeiderspartij verkeert al tijden in zwaar weer. Voor bijna een vijfde van de PvdA-stemmers van Hart van Nederland-panel is het inmiddels genoeg: zij zien geen toekomst meer in de partij.

Sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 1998 - toen de PvdA onder leiding van premier Wim Kok nog de grootste werd (45 zetels) - heeft de middenpartij de lijn naar beneden ingezet. Met als absolute dieptepunt de stembusgang in 2017, toen de sociaaldemocraten van 38 naar 9 zetels ging, vier jaar later bleef PvdA-leider Ploumen weer op 9 zetels steken.

'Leiderschap past niet bij me'

Een jaar na die verkiezingen gooit Ploumen nu de handdoek in de ring. Ze concludeert dat het leiderschap niet bij haar past. Het bleek vooraf al gedoemd te mislukken, stelt een panellid. "Je kunt niet een spel spelen met jezelf als je weet wat je eigen beperkingen zijn", stelt hij. "Stoer dat je het probeert naar de onzekerheid blijft overheersen."

Aan het representatieve onderzoek van het Hart van Nederland-panel deden ruim 4.200 mensen mee. 18 procent van deelnemers die in 2021 op de PvdA stemden, vindt dat de partij zichzelf beter kan opheffen, 63 procent ziet echter nog wél een toekomst. "D66 heeft er ook weleens met drie zetels slecht voor gestaan en is nu de tweede partij", aldus een respondent.

Toekomst van de PvdA

Wat moet er dan gebeuren om de ooit zo machtige arbeiderspartij weer de grootste van het land te maken? En wie moet dat klusje dan gaan klaren? Namen als Tweede Kamerleden Attje Kuiken en Kati Piri worden door de PvdA-stemmende panelleden veelvuldig genoemd als nieuwe partijleider.

Maar kiezers zien ook wel wat in 'lokale PvdA'ers' als burgemeester Ahmed Aboutaleb en wethouder Marjolein Moorman. "Personen met sociaaldemocratische visie die concrete onderwerpen die nu spelen in de samenleving [...] kunnen vertalen naar de consequenties voor de minder draagkrachtigen", aldus een ondervraagde.

Wat die stemmer verlangt van 'zijn' PvdA? "Een partij die ideologie op een praktische wijze kan omzetten naar de praktijk van de realiteit van de zwakkeren in de samenleving. Niet bij GroenLinks aan het handje meelopen, maar krachtig opkomen voor ideologie en de politieke keuze maken en je eigen koers varen."

Wie volgt Ploumen op?

Wie Ploumen opvolgt als leider wordt volgende week vrijdag bekend, wanneer de PvdA-Kamerleden een nieuwe fractievoorzitter kiezen. Elk fractielid heeft tot volgende week donderdag de tijd om zich kandidaat te stellen. Ploumen zal diezelfde donderdag officieel afscheid nemen als Tweede Kamerlid.