Nu bezuinigen op de zorg voelt als een dolksteek: 'Echt ongelofelijk'

De nieuwe coalitie is van plan om structureel ruim 4,5 miljard euro per jaar minder uit te geven aan de zorg. Voor zorgmedewerkers voelt het als een dolk in de rug. "Ongelofelijk dat we gaan bezuinigen op de zorg, we hebben meer geld nodig, niet minder."

Sandra is ic-verpleegkundige bij het AMC en heeft nog altijd veel plezier in haar baan, maar toen ze hoorde dat het nieuwe kabinet van plan is om fors te gaan bezuinigingen op de zorg dacht ze hardop: "Hoe dan?"

Plezier heeft ze nog wel in haar werk, maar dat is niet voldoende. "Je moet ook je werk goed uit kunnen voeren, en dat kan niet altijd meer door de drukte. De laatste tijd heeft ze aardig wat collega's zien vertrekken in de zorg, door de aanhoudende (werk)druk, te weinig waardering voor het werk en de beloning aan het eind van de maand. "Ik moet er niet aan denken dat ik nog meer collega's moet zien vertrekken. We hebben meer mensen nodig, en dus meer geld. Dat je juist nu gaat bezuinigingen is niet te begrijpen."

Toch is bezuinigingen op de zorg echt noodzakelijk volgens het nieuwe coalitieakkoord nodig om "met het oog op de lange termijn" de overheidsuitgaven niet te ver te laten stijgen. Gesproken wordt van "maatregelen om de sterk groeiende zorguitgaven af te vlakken".

Nog weinig concreet

Het coalitieakkoord is weinig concreet over de bezuinigingen op de zorg. Waar het geld precies vandaan moet komen, is niet helemaal duidelijk. "Onze zorg is van hoog niveau en het stelsel staat niet ter discussie, maar verbeteringen in het stelsel zijn nodig", zo is in het akkoord te lezen. Er komt meer aandacht voor preventie en "overbehandeling" moet beter voorkomen worden.

Verder moet iets gebeuren aan het duurder worden van geneesmiddelen en hulpmiddelen. De coalitiepartijen willen de instroom in de geestelijke gezondheidszorg verminderen. Ouderen moeten zo lang mogelijk thuis blijven wonen in plaats van in een instelling. Mensen die op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) via de gemeente huishoudelijke hulp krijgen, moeten daar afhankelijk van hun inkomen zelf meer aan bijbetalen.

Twijfels bij oppositie

Dit jaar gaat er zo'n 85 miljard per jaar naar de zorg, een van de grootste kostenposten van het kabinet. Oppositiepartijen reageren woedend op het voornemen hierop te besparen.

"Ik heb grote twijfel of deze coalitie de mooie woorden in het regeerakkoord wel waar gaat maken", zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver in een eerste reactie op het woensdag gepresenteerde akkoord. De problemen die het nieuwe kabinet moet oplossen zijn "niet nieuw", terwijl juist dezelfde mensen aan het stuur zitten, aldus de oppositiepoliticus. "Dat maakt het ongeloofwaardig."

Op Twitter schrijft Klaver dat er miljarden wordt bezuinigd op de zorg, terwijl het loon van zorgpersoneel niet omhooggaat. "Ik roep de coalitie op: pas dit aan." Waar wel veel geld voor opzij is gezet, is de aanpak van de stikstofcrisis (25 miljard euro). Toch blijft een "echte oplossing" daar uit, vindt Klaver.

Beter voorbereid zijn op pandemieën

Op een aantal punten zijn de nieuwe coalitiepartijen juist van plan méér uit te geven aan zorg. Zo gaat er de komende kabinetsperiode 240 tot 360 miljoen euro naar de "pandemische paraatheid", om beter voorbereid te zijn op crises zoals het coronavirus heeft veroorzaakt.

Als die post niet wordt meegeteld, gaat er zelfs 4,8 miljard euro van de zorgbegroting af. Het kabinet wil het werken in de zorg aantrekkelijker maken, maar is niet voornemens om dat te doen door de lonen te verhogen. Dat is al gebeurd, wordt opgemerkt. Als mensen meer uren maken, moet dat wel lonend gemaakt worden.

Hart van Nederland/ ANP