Amnesty waarschuwt voor risico op herhaling van toeslagenaffaire: algoritmes Belastingdienst schenden mensenrechten

De toeslagenaffaire in Nederland is een schending van de mensenrechten en er is een groot risico op herhaling. Dat zegt Amnesty International maandag in een nieuw rapport dat ingaat op de algoritmes van het toeslagenschandaal. Door de technische systemen van de Belastingdienst is gediscrimineerd op basis van etniciteit en sociale klasse, aldus de internationale organisatie.

Het rapport is de zoveelste klap in het gezicht voor gedupeerden van de toeslagenaffaire. Batya Brown uit Hoek van Holland is een van hen. "Dit rapport maakt nogmaals duidelijk dat er niet alleen geld van ons is gestolen maar ook hoe ze dat gedaan hebben. Dat ze ons eruit gepikt hebben op basis van identiteit."

'Laat ze ballen hebben'

Batya ligt sinds 2007 in de clinch met de Belastingdienst. Begin dit jaar heeft ze compensatie ontvangen. Maar het gaat haar om veel meer dan alleen geld. "Erkenning vind ik heel belangrijk. Vooral ook voor mijn kinderen. ​Die moeten de ruimte krijgen om hun eigen leven te kunnen leiden, dat hebben ze mijn kinderen ontnomen", vertelt Batya verder.

Ze wil dat de verantwoordelijken worden berecht. "Ze hebben sorry gezegd, en verder niks. Laat ze ballen hebben. Er moet iets gedaan worden."

Overheid schiet nog steeds tekort

De Nederlandse overheid geeft aan maatregelen te hebben genomen om herhaling van het toeslagenschandaal te voorkomen. Amnesty heeft deze maatregelen geanalyseerd en concludeert dat ze op alle fronten tekort schieten.

Zo zijn ambtenaren niet verplicht om de mensenrechtenrisico’s vooraf in kaart te brengen, is er slecht toezicht op algoritmes, en mogen overheidsinstellingen het gebruik en de werking ervan geheim houden. Amnesty zegt niet tegen het gebruik van algoritmes te zijn maar wel dat de bescherming van mensenrechten bij het gebruik ervan beter moet.

Gedupeerde Batya vindt vooral dat computersystemen niet de verantwoordelijkheid van mensen over mogen nemen.

Compensatie

Ook Angélica Engels uit Haren is slachtoffer van de toeslagenaffaire. Ze is verbolgen over het rapport. "Het gaat maar door en door." Ze is constant op haar hoede. De Belastingdienst heeft haar gevraagd te bewijzen dat ze opvang heeft gehad voor haar dochter in 2020. "Hebben ze me er dan weer uitgepikt", vraagt zij zich hardop af.

Amnesty zegt dat gedupeerden gecompenseerd moeten worden voor de schending van hun mensenrechten. "Ik vecht net zo lang tot ik krijg waar ik recht op heb.", aldus Engels.