Nieuw stikstofrapport bedreigt boeren, animo voor nieuw boerenprotest groeit

Een vanochtend verschenen rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving schetst een inktzwarte toekomst voor boeren. Als de voorgenomen verscherpingen van de stikstofregels ingaan, is in Gelderland, Brabant en Overijssel helemaal geen landbouw meer mogelijk. Boeren reageren boos op het nieuws.

Woensdag staan weer boerenprotesten op het programma. Volgens actiegroep Agractie zijn duizenden boeren van plan naar Den Haag te komen. Het nieuwe rapport zorgt ervoor dat er alleen maar meer demonstranten bij komen, zegt actieleider Bart Kemp. "Het ziet er gewoon slecht uit voor jonge boeren." Ook in steden als Assen, Zwolle, Arnhem en Den Bosch staan demonstraties gepland.

Rapport: boerderijen helemaal weg

In het vanochtend verschenen rapport kijkt het Planbureau voor de Leefomgeving naar de recentste stikstofambities van het kabinet. Als die daadwerkelijk worden doorgevoerd, leidt dat volgens het bureau tot een 'ongekende transformatie van het landelijke gebied in Nederland'.

In Gelderland, Overijssel en Brabant zou helemaal geen stikstof meer uitgestoten mogen worden, wat betekent dat alle boeren daar moeten verdwijnen. Zelfs als ze biologisch zijn of gebruik maken van innovatieve technologie.

'Circulaire' boer baalt

Een harde klap voor bijvoorbeeld Erik Back uit Lutten. Hij is zo'n boer die zijn hele bedrijf heeft geïnnoveerd om stikstof te besparen. En dan woont hij ook nog een in Overijssel, één van de provincies die het Planbureau noemt in het rapport. "We moeten gewoon naar een middenweg toe", zegt hij. "Alles meteen tot nul reduceren is onmogelijk."

Boer Erik heeft zijn bedrijf helemaal 'circulair' gemaakt. Zo installeerde hij een mestvergister die schadelijke methaanstoffen verwijdert, heeft hij een duurzame stal gemaakt én levert hij groen gas aan de buurt.

Alles voor niets

Maar als het Planbureau gelijk krijgt, is het allemaal voor niets geweest. Erik vindt dat ongelofelijk. "Mijn mening is dat je nog wel even tijd hebt. Waarom moet de uitstoot zó snel naar beneden? Dat is niet bij te benen voor boeren."

LTO, de ondernemersvereniging van boeren, vindt dat ook. Volgens voorzitter Sjaak van der Tak leiden onhaalbare normen tot 'het einde van een leefbaar platteland'. "Voor het wegvagen van onze prachtige sector in complete gebieden, zal geen enkel draagvlak zijn."

Niet álle boeren weg

Volgens landbouwminister Carola Schouten zal het zo'n vaart niet lopen dat binnenkort álle boeren weg zijn uit Overijssel, Brabant en Gelderland. Haar woordvoerder benadrukt dat in rapporten, zoals die van het Planbureau voor de Leefomgeving, meerdere benaderingen voor stikstofaanpak worden voorgesteld. "Politiek en kabinet kijken naar de verschillende opties en zullen hier later op terugkomen."

Ook heeft Schouten nog een beetje hoop voor boer Erik uit Lutten. "Wij staan kringlooplandbouw voor, dus boeren die biologisch en/of innovatief bezig zijn, zijn op de goede weg en moeten we koesteren."

Beeld ter illustratie, via ANP