Kritiek op 'haastig en ingrijpend' wetsvoorstel over online volgen van burgers

Amnesty International en onder meer Bits of Freedom hebben forse kritiek geuit op een wetsvoorstel dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) de mogelijkheid geeft om Nederlandse burgers online in de gaten te houden. Ze noemen het voorstel "controversieel en ingrijpend".

De organisaties verwijten het ministerie van Justitie en Veiligheid gehaast en onzorgvuldig om te gaan met het wetsvoorstel.

NRC meldde in april dat de NCTV met nepaccounts honderden activisten, religieuze prominenten en politieke campagneleiders volgde. Demissionair justitieminister Ferd Grapperhaus noemde die handelswijze eerder dit jaar "juridisch kwetsbaar".

Wet doordrukken

Het kabinet wil de wet nu verruimen. De wet lijkt er vliegensvlug doorheen gedrukt te worden, stelt Bits of Freedom, omdat organisaties slechts vijf dagen de tijd krijgen om op het wetsvoorstel te reageren. Vijf organisaties vragen minister Ferd Grapperhaus de consultatie opnieuw te doen met een reactietermijn van tenminste vier weken.

"We hebben het hier over een heftig en omstreden voorstel dat gaat over de verwerking van gevoelige persoonsgegevens van iedereen in Nederland," zegt Evelyn Austin van Bits of Freedom. "Een constructieve reactie daarop kunnen we alleen geven na een grondige bestudering. Daarvoor zijn vijf werkdagen niet genoeg, het is een schoffering van de tegenmacht."

'Nieuwe geheime dienst'

Serv Wiemers, directeur van Open State Foundation, sluit zich bij de kritiek aan. "Het kabinet heeft de mond vol van een nieuwe bestuurscultuur. Van een betere balans tussen macht en tegenmacht. En van transparantie. De manier waarop dit wetsvoorstel wordt doorgeduwd lijkt daar helemaal niet op", zegt Wiemers.

Amnesty International noemt de wet ingrijpend. "De regering denkt dat het hier om een futiliteit gaat, maar dat is het niet. Met deze wet installeren we een nieuwe geheime dienst die specifiek het maatschappelijk middenveld in de gaten houdt", zegt Merel Koning van Amnesty International.