Let op! Kijkwijzer moet ook gaan gelden voor bekende YouTubers

Als je op televisie icoontjes ziet met bewegende voetjes of een spuit, weet je meteen: in dit programma gaat het over seks of drugs. Het kabinet wil dat de Kijkwijzer ook voor filmpjes op YouTube gaat gelden. Dat staat in een nieuwe wet die in september in moet gaan. Minister Slob van Onderwijs wil dat bekende Nederlandse YouTubers zich aansluiten bij de Kijkwijzer. Ze moeten een leeftijdsaanduiding en pictogrammen gaan plaatsen bij filmpjes waarin het over seks, geweld of drugsgebruik gaat. Lees ook: Disney+ de eerste die waarschuwt voor roken in films en series YouTubers die niet meewerken, kunnen op hoge boetes rekenen, waarschuwt de minister. Hij denkt dat de Kijkwijzer gaat helpen bij het maken van afspraken tussen ouders en kinderen.

Kijkwijzer helpt ouders

De Kijkwijzer moet vooral gezien worden als hulpmiddel, zegt ook Justine Pardoen, specialist mediaopvoeding. "Het maakt niet uit of kinderen zich eraan houden of hoe je dat moet controleren. Het gaat erom dat ouders zich gesteund voelen bij het maken van keuzes. We zien dat dit werkt bij de Kijkwijzer die voor tv-programma's geldt." De pictogrammen zijn vooral bedoeld voor kinderen tussen de 10 en 15 jaar, zegt Pardoen."Zij zijn te oud voor het kindvriendelijke YouTube Kids en kijken meestal nog niet naar Engelstalige YouTubers. De leeftijdsgrens die op het platform geldt voor bepaalde video's, filtert er niet zoveel uit als ouders soms zouden willen." Voor deze groep, kan de Kijkwijzer een uitkomst zijn, denkt de deskundige. "Ook vanwege de onverwachte effecten. Als kinderen de icoontjes herkennen, bekijken ze misschien die video niet."

Verplicht meedoen

Het ministerie van Onderwijs wil YouTubers dus verplichten om mee te doen, net zoals het nu al voor tv-producenten verplicht is om zich aan te sluiten bij de Kijkwijzer. Zij moeten dan een lijst met vragen invullen over hun content. Op basis daarvan worden er pictogrammen bij de filmpjes geplaatst. Die moeten de YouTubers dan weer zelf bij de video zetten. Google, het moederbedrijf van YouTube, wil graag met de minister in gesprek over het plan. "YouTube besteedt al veel aandacht aan de veiligheid van kinderen", zegt een woordvoerder. Ook in andere Europese landen wordt gekeken naar betere bescherming van kinderen op het platform.

Werkt het wel?

Maar zien Nederlanders een Kijkwijzer op YouTube zitten? Een grote meerderheid wel, blijkt uit onderzoek van Wat vindt Nederland onder bijna 3800 mensen. 84 procent vindt dat de Kijkwijzer die nu voor televisie geldt, straks ook bij Nederlandse youtubers te zien moet zijn. Ook kan het kijkadvies ouders helpen, verwachten veel ondervraagden. Bijna zeven op de tien ouders denkt dat ze door de Kijkwijzer betere afspraken kunnen maken met hun kinderen over welke video's ze wel of niet kunnen kijken.