Kabinet overweegt onteigening boeren wegens stikstofuitstoot

Het demissionaire kabinet heeft ingrijpende plannen op tafel liggen om de stikstofuitstoot in de landbouw terug te dringen. Er zijn plannen doorgerekend om de productierechten van boeren op te kopen en ook om landbouwgrond op te kopen. Bij die laatste optie is onteigening van grond geen taboe.

Dat bevestigen Haagse bronnen na berichtgeving in NRC. Die krant heeft de doorrekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) ingezien.

Miljarden om stikstofdoelen te halen

Het PBL rekende een aantal scenario’s voor het kabinet door. Het plan om de productierechten van boeren op te kopen zou zo’n 9 miljard euro kosten. Als ook de grond zou worden opgekocht, stijgen de kosten naar een geschatte 17 miljard euro. In dat laatste scenario is onteigening van boeren niet uit te sluiten om de stikstofdoelen te halen, stelt het PBL.

Op 1 juli ging de stikstofwet in. Daarin zijn een aantal doelen vastgelegd over het terugdringen van de stikstofuitstoot in Nederland, maar die gaan vooral over de langere termijn. De doelen zijn gesteld voor de jaren 2025, 2030 en 2035.

Belangrijke basis

Het ministerie van Landbouw laat weten dat momenteel in kaart wordt gebracht hoe de stikstofuitstoot is terug te dringen. De stikstofwet is daarbij een "belangrijke basis", zegt een woordvoerder. "Maar we moeten eerlijk zijn: het stikstofprobleem is in tientallen jaren ontstaan, en niet in een paar jaar in z’n geheel opgelost."

De Raad van State zette in 2019 een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS), de systematiek die de overheid gebruikte om ruimte te creëren voor nieuwe activiteiten die voor extra stikstofuitstoot zorgen. Daardoor kwamen allerlei bouwprojecten in het gedrang.

"De ontwikkelruimte voor nieuwe activiteiten is en blijft beperkt. Die ruimte is wel nodig, gezien de opgaven die er liggen", aldus de woordvoerder. Met verschillende organisaties wordt daarom gesproken over "een versnelling en vergroting van de stikstofaanpak".

"Gemene deler: het moet meer en sneller in alle sectoren, en langjarig perspectief is nodig, zeker ook voor de landbouw, want boeren en telers hebben een belangrijke taak in ons land."

ANP