Hoogleraar RUG krijgt tik op de vingers voor adviezen paspoorthandel

Dimitry Kochenov, die als hoogleraar werkzaam is aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), heeft zich schuldig gemaakt aan belangenverstrengeling door betaald adviezen te geven aan de Maltese overheid over paspoorthandel. Daarnaast heeft de 'paspoortprofessor' de regels overtreden door na te laten zijn werkzaamheden te melden. Dat oordeelt een commissie die onderzoek heeft gedaan naar de kwestie. Ook de onderwijsinspectie concludeert dat "Kochenov niet heeft kunnen voorkomen dat er een beeld van belangenverstrengeling is ontstaan", meldt minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) aan de Tweede Kamer. Malta verkoopt - legaal - paspoorten voor honderdduizenden euro's. Die handel is vooral aantrekkelijk voor buitenlandse zakenlui, die met het Maltese paspoort ook EU-burger worden. Ze hebben wel een adres op Malta nodig. Die huizen staan veelal leeg. Uit een recente lijst blijkt dat belastingontduikers en een van fraude verdachte miljardair recent de Maltese nationaliteit hebben gekregen.

Kamervragen

De Kamer vraagt het kabinet al tijden om opheldering over deze handel en de rol die Kochenov hierin mogelijk speelt. Van Engelshoven stuurde maandag het rapport van de onderzoekscommissie naar de Kamer. Daaruit blijkt dat er "geen aanwijzingen zijn gevonden van beïnvloeding van de academische onafhankelijkheid en objectiviteit" van Kochenov. Wel was er sprake van belangenverstrengeling. Kochenov heeft zijn adviseurspositie en de daarmee gemoeide inkomsten bovendien niet gemeld aan zijn leidinggevende. Toestemming van het faculteitsbestuur heeft hij evenmin gevraagd. Daarmee heeft hij afgesproken regels voor nevenwerkzaamheden overtreden.

Nevenwerkzaamheden

"Dit lag volgens de onderzoekscommissie goeddeels aan Kochenov zelf, maar ook de instelling gaat niet vrijuit", schrijft Van Engelshoven over de RUG. De situatie had voorkomen kunnen worden als de RUG strengere regels zou hanteren en "consequent en minder terughoudend" over nevenwerkzaamheden zou spreken. Omdat Kochenov zijn inkomsten niet meldde aan de universiteit, "kon de RUG niet oordelen over de vraag of die inkomsten rechtmatig of onrechtmatig waren". Bovendien had hij zich bewust moeten zijn van de "politiek gevoelige context" waarin zich dit afspeelde. Het is goed dat de RUG een waarschuwing heeft gegeven aan Kochenov, vindt de inspectie. Maar zowel de inspectie als de minister zouden het beter vinden als de bedragen die Kochenov heeft verdiend, worden teruggevorderd. De vraag is alleen of dit juridisch mogelijk is. Tekst & Beeld: ANP