Eerste honderd dagen Rutte-IV: 'Valt al best wel wat op af te rekenen'

Het vierde kabinet-Rutte is woensdag precies honderd dagen aan de macht. Op 10 januari gingen premier Mark Rutte en zijn vierde regeringsploeg aan de slag. Wat hebben ze sindsdien van hun beloftes waargemaakt? "Het zat ze niet echt mee."

Na een versplinterde verkiezingsuitslag, een vertrouwenscrisis op het Binnenhof en de langste kabinetsformatie uit de geschiedenis, begon Rutte IV bijna tien maanden na de stembusgang aan de klus. De coalitiepartijen waren bepaald niet 'nieuw' te noemen, maar VVD, D66, CDA en ChristenUnie beloofden Nederland wel 'nieuw elan'.

Grote financiële tegenvallers

Hoe staat het inmiddels met de gemaakte beloftes? De balans is nu nog lastig op te maken, zegt politiek verslaggever Sam Hagens woensdag in Ekdom in de morgen op Radio 10. "Die honderd dagen zijn een beetje kort", aldus de Hart van Nederland-journalist. "Het zat ook niet echt mee hè, de afgelopen drie maanden."

"De energieprijzen die gecompenseerd moeten worden, de uitspraak van de rechter over de spaartaks die veel geld gaat kosten en de oorlog in Oekraïne", wijst hij op de tegenwind. "Ze hebben tegenvallers van tien tot vijftien miljard euro in de begroting." Het zijn volgens hem omstandigheden waar het kabinet "niet helemaal meteen" op afgerekend kan worden.

'Nieuwe' bestuurscultuur

Waar Rutte en zijn ministersploeg na de 'wittebroodsweken' wél echt op aangesproken kunnen worden, zijn de beloftes over de 'nieuwe' bestuurscultuur op het Binnenhof, vindt de politiek verslaggever. Hij kan er naar eigen zeggen twee positieve dingen uithalen in de afgelopen periode.

"Er zijn iets minder achterkamertjes zonder het wekelijkse coalitieoverleg", aldus Hagens. "Daar werd de democratie vroeger echt plat vergaderd." Nederlanders moeten daarnaast makkelijker toegang tot de rechtspraak krijgen, is het plan. "Het kabinet is bezig om dat goedkoper te maken."

'Dingen gaan nog niet heel goed'

Daar staat echter ook wel een aantal minder positieve punten tegenover, benadrukt Hagens. "Er werd meer discussie tussen het kabinet en de coalitie beloofd. Nou, daar zien we in de Tweede Kamer echt nog heel weinig van terug", stelt de journalist na honderd dagen aan Kamerdebatten vast.

Ook moeten van de regering Wob-documenten voortaan makkelijker vrijgegeven worden. "Nou, we zien dat er allerlei rechtszaken lopen tegen het ministerie van Volksgezondheid omdat ze moeilijk doen. Dus er gaat ook een aantal dingen nog niet heel goed." Rutte IV is pas honderd dagen bezig, benadrukt hij, "maar er valt al best wel wat op af te rekenen".

Dingetje op het Binnenhof?

Nog geen reden voor confetti op het Binnenhof dus, maar een feestje zat er volgens Hagens sowieso niet in. "In Amerika is die honderdste dag echt een heel groot moment. Dan wordt gekeken: wat heeft de nieuwe president bereikt en hoe staat hij ervoor?", weet hij." Maar hier niet: in Den Haag is het echt geen bijzonder ding."

Bovenstaande video was eerder te zien bij Hart van Nederland