'Driekwart van Nederland vindt dat burgerdoden risico zijn van militaire missies in buitenland'

Zo'n 75 procent van de Nederlanders vindt dat burgerdoden een risico zijn dat bij militaire missies in het buitenland hoort. Dat blijkt uit ons eigen onderzoek Wat Vindt Nederland. Het kabinet heeft vandaag de verantwoordelijkheid genomen voor de slachtoffers die vielen bij een aanval op een munitiefabriek van IS in 2015. Bij de aanval in Irak door Nederlandse straaljagers werd een wijk volledig verwoest. Onder de doden waren IS-strijders, maar ook  burgers. Ooggetuigen zeggen dat er ook kinderen omkwamen bij het bombardement. Volgens minister Bijleveld bleek pas achteraf dat er meer mensen in de fabriek waren dan gedacht. “Maar op zich is in de operatie niets misgegaan. Het is altijd te betreuren dat er burgerslachtoffers vallen, maar ons werk is niet zonder risico.”

Uitgebreide situatiecheck

Het kabinet wil voortaan meer openheid gaan geven over militaire missies in het buitenland. Kolonel-vlieger Erik Tankink van Defensie legde vandaag uit dat vooraf altijd al zo goed mogelijk gekeken of Nederland een luchtaanval kan uitvoeren volgens het internationaal oorlogsrecht. Ook tijdens de aanval wordt nog gekeken naar hoe de situatie is en of er mogelijk burgerdoden kunnen vallen. Dat dat bij deze aanval in 2015 is gebeurd, kwam overigens pas aan het licht na onderzoek door NOS en NRC. Nadat daar in politiek Den Haag geschokt op werd gereageerd, beloofde minister Bijleveld opening van zaken te geven. Dat wil ze in de toekomst dus vaker gaan doen. Maar veel Tweede Kamerleden vinden dat dit al veel eerder had moeten gebeuren. Zij vinden dat ze beter geïnformeerd hadden moeten worden en willen snel uitleg van het kabinet, waarschijnlijk in de vorm van een debat.

'Schadevergoeding geen goed idee'

De Nederlandse luchtmacht is op dit moment overigens niet meer actief in de strijd tegen IS. Het leger was dat wel tussen oktober 2014 en juni 2016 en van januari 2018 tot december 2018. In totaal hebben Nederlandse gevechtsvliegtuigen toen zo’n 3000 missies uitgevoerd, waarbij ruim 2100 keer wapens werden gebruikt.