LIVEBLOG | Meer nieuwe coronagevallen, aantal sterfgevallen blijft dalen

Nederland blijft nog zeker tot het einde van deze maand in de huidige lockdown, inclusief avondklok. Toch gloort er volgens het kabinet hoop en zijn er misschien nieuwe versoepelingen mogelijk rond Pasen. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op woensdag: 5.330, dat zijn er 1021 meer dan op dinsdag

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op woensdag: 1.913, dat zijn er 50 meer dan op dinsdag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op woensdag: 560, dat zijn er 4 meer dan op dinsdag

• Aantal sterfgevallen dat is gemeld op woensdag: 31, er zijn tot nu toe 15.948 coronadoden geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar verwachting 1.696.498 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 20:24 - Nederlander betaalt alleen in de supermarkt zelf voor sneltest

Mensen hoeven niet te betalen voor sneltesten die nodig zijn voor toegang tot evenementen, maar ook voor werk of school moeten de testen gratis zijn. De Tweede Kamer wil dat de overheid gratis snelle zelftesten beschikbaar stelt. Dat is volgens coronaminister Hugo de Jonge in veel gevallen logisch, "maar in de supermarkt verwacht ik wel echt dat mensen zelf gaan betalen".

De Jonge heeft al aangegeven sneltesten op grote schaal beschikbaar te willen maken. Als er frequenter wordt getest, bijvoorbeeld om toegang te krijgen tot evenementen, geeft dat steeds meer mogelijkheden. Veel coronaregels zijn dan niet meer nodig.

De overheid wil daar "heel fors aan meebetalen", zei de minister in debat met de Tweede Kamer. "Die rekening loopt op tot een half miljard." Voor bijvoorbeeld het onderwijs moeten de kosten geen drempel voor mensen vormen, vindt De Jonge. Ook voor evenementen wil het kabinet "voorlopig" wel bijschieten. Maar de bewindsman vindt het geen onlogische gedachte dat je over een tijd "een paar euro extra voor de bioscoop betaalt" om de kosten van een test te dekken.

Update 20:17 - Tot nu toe 2,5 procent briefstemmen ongeldig

Van de 400.000 briefstemmen die sinds deze week door PostNL zijn ontvangen, is 2,5 procent ongeldig. Dat schrijft demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) in een brief aan de Tweede Kamer.

Volgens een peiling van het ministerie willen ongeveer 800.000 70-plussers stemmen via de post. Dat zou betekenen dat er mogelijk 20.000 stemmen verloren gaan komende verkiezingen, bij een percentage van 2,5 procent ongeldige stemmen. Alleen 70-plussers mogen stemmen per post.

Het gaat om briefstemmen die in de verkeerde envelop zitten. Men krijgt er namelijk twee: een envelop voor het stembiljet, waarop 'Deze envelop is alleen voor het briefstembiljet' staat, en een retourenvelop. Op de retourenvelop staat het adres en antwoordnummer. De dichtgeplakte envelop met daarin het stembiljet gaat samen met de ondertekende stempas in de retourenvelop. Door het stembiljet in een aparte, gesloten envelop te stoppen en bij de stempas weg te houden, blijft het geheim wat de kiezer heeft gestemd.

Maar volgens de wet mag men op het briefstembureau geen enveloppen zonder adres openen. Daarom zijn ze ongeldig. Mensen die een fout hebben gemaakt, kunnen dat nog herstellen. Wie per post wil stemmen, kan zich tot vrijdagmiddag 17.00 melden bij de gemeente voor een nieuwe stempas en enveloppen.

Update 18:14 - Koopmans: WHO-onderzoek naar corona in China was geen inspectie

Het onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar het begin van de uitbraak van het coronavirus in Wuhan, was geen inspectie van de Chinese overheid. De Nederlandse viroloog Marion Koopmans voelde zich genoodzaakt dat te benadrukken na de vele kritiek die de studie over zich heen kreeg.

Zo werd er getwijfeld aan de mate waarin de Chinese overheid wilde meewerken. Koopmans heeft vaker deelgenomen aan grootschalige nationale en internationale studies, maar maakte nog nooit eerder zoveel beladenheid mee. "Het is een misverstand dat wij hier ronkende conclusies zouden trekken van manipulatie van de Chinese overheid", zegt ze tijdens een persconferentie van het internationale onderzoeksteam. "Het was juist een gemeenschappelijke operatie met Chinese wetenschappers om de wijze waarop het coronavirus zich heeft kunnen verspreiden te bestuderen."

Wat volgens haar zou helpen om grootschalig wetenschappelijk onderzoek in de toekomst te vergemakkelijken, is het standaard te maken. "Een goede stap zou zijn om dit bij iedere virusuitbraak te doen, waar dan ook ter wereld." Koopmans twijfelt bijvoorbeeld aan de bereidheid van de Nederlandse overheid om een internationaal onderzoeksteam te verwelkomen. "Dat wordt misschien ervaren als een bemoeienis, terwijl het als ondersteuning is bedoeld. Willen we voorbijgaan aan deze gevoeligheid? Maak het routine."

Het rapport van de WHO over de studie wordt over uiterlijk twee weken verwacht.

Update 17:00 - Al duizenden briefstemmen binnen bij gemeenten

Het briefstemmen komt een week voor de verkiezingen aardig op gang. Vanwege de lockdown mogen ruim 2,4 miljoen 70-plussers deze Tweede Kamerverkiezingen per brief stemmen. Utrecht heeft 6.200 briefstemmen ontvangen, dat is bijna een kwart van het aantal stemgerechtigden. Amsterdam heeft op woensdag 8 procent van de verstuurde briefstembiljetten ingevuld teruggekregen. De gemeente Zwolle had dinsdagavond 1.500 briefstemmen. Een woordvoerder dankt dat onder meer aan een filmpje waarin oud-PvdA-leider Job Cohen (73) uitlegt hoe briefstemmen werkt: "Cohen valt in de doelgroep en vertelt helder welke vakjes je moet aanvinken en wat er precies in welke envelop moet."

Tilburg ging in een week tijd van 140 ontvangen briefstemmen naar bijna 6000 op woensdagmiddag. In Maastricht kreeg de gemeente tot nu toe ruim 2500 stemmen. Rotterdam heeft het precieze aantal niet geteld, maar heeft zo’n vijftig postzakken met stemmen binnen.

Update 16:14 - Psychische zorg jongeren 'volledig overgelopen' in coronacrisis

Steeds meer kinderen en jongeren komen psychisch in de knel door de coronacrisis. Volgens brancheorganisatie De Nederlandse ggz is het systeem, dat voor de virusuitbraak al overbelast was, "volledig overgelopen" en worden inmiddels ook "crisisgevallen" afgewezen wegens gebrek aan capaciteit. Onder meer door eenzaamheid en stress blijft de vraag naar psychische hulp toenemen. De Nederlandse ggz en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) roepen de politiek op direct actie te ondernemen. Dat kan volgens hen niet wachten tot na de verkiezingen. "De kinderen en jongeren die we nu zien binnenkomen zijn er slecht aan toe en hebben recht op de best mogelijke zorg." Geld dat het kabinet al heeft vrijgemaakt voor een steunpakket op het gebied van welzijn en leefstijl, kan de problemen op korte termijn volgens de organisaties niet oplossen. Het grote probleem is dat er te weinig plaatsen zijn om jongeren met ernstige klachten als suïcidaliteit, eetstoornissen en depressie goed te helpen. Op crisisafdelingen in het land is momenteel gemiddeld 86 procent van de plaatsen bezet. Een aantal aanbieders heeft zelfs helemaal geen plaats meer. Dat betekent dat zij iemand die acute hulp nodig heeft niet kunnen opvangen. Naast de capaciteit zijn de kosten een probleem. "Het Rijk geeft geen garantie dat de noodzakelijke zorg die aan jongeren gegeven moet worden ook betaald wordt", stelt de branche.

Update 16:14 - Deze week tool online om te zien wanneer je vaccin krijgt

De overheid komt deze week met een onlinetool waarmee mensen kunnen zien wanneer de groep waartoe zij behoren aan de beurt is voor coronavaccinatie. Dat zei coronaminister Hugo de Jonge woensdag in debat met de Tweede Kamer. Op de deze website is al veel informatie te vinden over de vaccinatiecampagne. Daar komt deze week een andere optie bij. Door enkele vragen te beantwoorden kan een burger zien wanneer zijn 'groep' aan de beurt is, en of bijvoorbeeld de huisarts of de GGD de prik zal zetten.

Update 16:05 - FNV Spoor: invoering quarantaineplicht internationale reizigers niet uitvoerbaar

Vakbond FNV Spoor is kritisch op het voornemen van het kabinet om een quarantaineplicht in te voeren voor internationale reizigers. De quarantaineplicht zou niet uitvoerbaar zijn voor treinpersoneel.

Reizigers uit zogenaamde 'hoog risicogebieden' moeten als het aan het kabinet ligt bij het inreizen beschikken over een negatieve testuitslag en quarantaineverklaring.

Volgens FNV Spoor wil het kabinet dat de vervoerders verantwoordelijk zijn voor de handhaving van deze regelgeving. "Dat betekent dat de Trainmanagers in de uitvoering verantwoordelijk zijn om reizigers zonder juiste of ontbrekende documenten op te sporen en feitelijk te voorkomen dat deze reizigers Nederland binnenkomen."

Dat is volgens de vakbond praktisch niet uitvoerbaar, onder andere omdat OV-werkers niet de juiste middelen hebben om mensen aan te houden. Bovendien stelt FNV dat controle van de medische documenten "ongetwijfeld" tot meer agressie tegen vervoerderspersoneel zal leiden.

Update 15:41 - Meer nieuwe coronagevallen, aantal sterfgevallen blijft dalen

Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 5330 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Voor een woensdag is dat het hoogste aantal sinds 20 januari.

In de afgelopen week zijn er gemiddeld 4600 positieve tests per dag gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat gemiddelde stijgt nu voor de derde dag op rij, maar blijft over het algemeen nog redelijk stabiel, rond de 4500 per dag.

Update 15:36 - Rutte: op zijn vroegst 'in volgende ronde' fysiek hoger onderwijs

Ondanks aandringen van verschillende partijen in de Tweede Kamer, vindt premier Mark Rutte het nog onverstandig om universiteiten en hogescholen binnenkort fysiek onderwijs te laten geven. Daarvoor zijn de risico's nog te hoog, zegt de premier woensdag in de Kamer, wijzend naar de adviezen van experts.

Wel wil hij "bij voorkeur kijken of het mogelijk is om in de volgende ronde voor het hoger onderwijs dingen mogelijk te maken". Het zou dan gaan om versoepelingen die vanaf 31 maart gelden.

Pilot met sneltesten op mbo, hbo en universiteit in Groningen van start

Update 15:25 - Minder coronapatiënten opgenomen in ziekenhuizen

Na twee dagen van stijgingen, is het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen afgelopen etmaal gedaald. Het totale aantal opgenomen patiënten met Covid-19 is nu 1913, dat zijn er 50 minder dan dinsdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Van hen liggen er 560 op de intensive care, vier meer dan een dag eerder. Op de verpleegafdelingen liggen nu 1353 coronapatiënten, een afname van 54 afgelopen etmaal.

Maandag en dinsdag nam het aantal opgenomen coronapatiënten toe, met respectievelijk 54 en 58. De vijf dagen daarvoor was er juist iedere keer sprake van een daling.

Update 15:11 - Studie: Britse variant coronavirus is vaker dodelijk

Nieuw Brits onderzoek duidt erop dat de Britse variant van het coronavirus tientallen procenten dodelijker is dan eerdere verschijningsvormen van het virus. Volgens een studie waarvan de resultaten woensdag zijn verschenen, ligt het risico op overlijden tussen de 32 procent en 104 procent hoger met de Britse variant.

De onderzoekers vergeleken het aantal sterfgevallen onder bijna 55.000 mensen die de Britse variant hadden opgelopen met een groep die Covid-19 had gekregen door een oudere variant. In de groep met de gemuteerde versie waren 28 dagen na een positieve test 227 patiënten overleden. In de groep met een oudere virusvariant telden de wetenschappers in een net zo lang tijdsbestek 141 sterfgevallen.

Over het gevaar van de gemuteerde versie zijn de afgelopen maanden uiteenlopende analyses verschenen. Meerdere daarvan duiden op een hoger sterfterisico, maar niet allemaal.

Update 14:10 - Kamer kritisch over verlenging avondklok

Nu het kabinet de avondklok opnieuw wil verlengen, tot eind maart, zwelt de kritiek in de Tweede Kamer op de maatregel aan. Niet alleen oppositiepartijen die al in januari tegen de invoering waren, maar ook partijen als D66 en GroenLinks vragen zich woensdag in een debat in de Tweede Kamer af hoeveel langer het paardenmiddel nog kan worden gehandhaafd.

Premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge zeiden in de persconferentie van maandag te hopen dat eind maart nieuwe versoepelingen mogelijk zijn. Sinds enkele weken mogen contactberoepen weer aan het werk en kunnen winkels op afspraak weer klanten ontvangen.

Maar de avondklok, de "rotmaatregel" die volgens Rutte bovenaan de stapel lag om te verdwijnen, is al ruim anderhalve maand van kracht. Volgens ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers zou het niet kunnen "dat dit dan zo’n beetje de laatste maatregel is die eraf gaat".

Update 13:56 - 'Selfiehoekjes' bij meerdere vaccinatielocaties

Bij meerdere vaccinatielocaties zijn speciale 'selfiehoekjes' ingericht. Mensen kunnen daar voor of na hun vaccinatie een foto van zichzelf maken. Het gebeurde te vaak dat mensen een selfie maakten op het moment van vaccineren.

"We hebben al snel geconstateerd dat er een behoefte is om selfies te maken. Maar dat kan niet tijdens het zetten van de prik. We willen geen opstoppingen en we willen niet dat mensen ongewenst in beeld komen", laat de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland weten.

Update 13:23 - Dijkhoff en Wilders manen kabinet tot haast met sneltesten

In het laatste coronadebat voor de verkiezingen van volgende week, roepen de grote rechtse partijen het kabinet op haast te maken met sneltesten. "Waar blijven ze?", vraagt PVV-leider Geert Wilders zich af over blaastesten die mensen meer ruimte moeten geven.

Ook VVD'er Klaas Dijkhoff wil weten waarom sneltesten nog niet in de Nederlandse buurtsupers liggen.

Over een app die gevaccineerde mensen of mensen met een negatieve testuitslag toegang biedt aan bijvoorbeeld evenementen is de laatste tijd fel gedebatteerd. Zo'n 'toegangsbewijs' of 'vaccinatiepaspoort' speelt een belangrijke rol in de verkiezingscampagne, maar volgens Dijkhoff zijn de meeste partijen het er best over eens dat een negatieve test of een vaccin meer ruimte moet kunnen bieden. Daar moet wel haast mee gemaakt worden, vindt de liberaal.

Update 12:28 - Ruim 43.000 handtekeningen voor heropenen 'essentiële' sportsector

Een petitie voor de heropening van sportscholen, yogastudio's en zwembaden is in een week tijd ruim 43.000 keer ondertekend. Dat is genoeg om het burgerinitiatief, een uitgewerkt voorstel tot beleidsverandering, in de Tweede Kamer te bespreken.

Volgens initiatiefnemers Ronald Wouters van brancheorganisatie NL Actief en marketeer Maurice Ambaum behoort het faciliteren van sporten tot essentiële dienstverlening.

Uit onderzoek dat sportkoepel NOC*NSF eind vorig jaar liet uitvoeren kwam naar voren dat ruim een derde van de Nederlanders minder sport sinds de coronacrisis. Omdat dit een grote impact heeft op de gezondheid en weerstand van mensen, zegt de sportsector essentieel te zijn en open te moeten.

Update 11:30 - Nederland krijgt komende weken 169.000 extra Pfizer-vaccins

Nederland krijgt de komende twee weken 169.000 extra coronavaccins van Pfizer. De Europese Commissie heeft nog eens 4 miljoen vaccins van het Amerikaanse farmaconcern gekocht en die worden nog deze maand geleverd.

De Europese Commissie heeft een nieuw contract afgesloten met de vaccinfabrikant, maakte voorzitter Ursula von der Leyen woensdag bekend. Daarmee kunnen EU-landen bijvoorbeeld beter de strijd aan met nieuwe, besmettelijkere varianten van het virus.

Update 10:53 - Kuipers: te vroeg voor verdere versoepelingen

Zorgbaas Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg vindt het voorlopig te vroeg voor verdere versoepelingen. "Voor zorgmedewerkers is het absoluut nog geen tijd om de terrassen te openen", zegt hij. Lees er hier meer over.

Update 10:40 - 'Stel operatie coronapatiënt uit voor kleiner overlijdensrisico'

Coronapatiënten hebben een meer dan tweeënhalf keer zo groot risico op overlijden na een operatie, als deze plaatsvindt in de eerste zes weken nadat zij positief zijn getest. Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek, waaraan ook zeventien Nederlandse ziekenhuizen hebben deelgenomen.

Operaties van patiënten die positief zijn getest zouden, indien mogelijk, minstens zeven weken moeten worden uitgesteld, aldus het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Al eerder was bekend dat een infectie met het coronavirus het overlijdensrisico bij operaties vergroot. Volgens de onderzoekers was er tot nu toe nog weinig bekend over hoe lang operaties uitgesteld zouden moeten worden.

Update 10:30 - Corona-testapp komend weekend getest bij twee festivals

Een nieuwe corona-app van de overheid, waarmee mensen kunnen aantonen dat ze onlangs negatief getest zijn op het coronavirus, wordt komend weekend voor het eerst getest. Dat gebeurt bij twee testfestivals in Biddinghuizen. Dat heeft het ministerie van Volksgezondheid aangekondigd.

Elk festival heeft ongeveer 1500 bezoekers, die zich van tevoren moeten laten testen op het coronavirus. Bij de test krijgen ze een code, die ze kunnen invoeren in de nieuwe app, CoronaCheck. Die maakt een zogeheten QR-code aan, die de medewerkers van het festival bij de ingang kunnen scannen. Dan zien ze of de bezoeker inderdaad negatief getest is.

Update 09:35 - Duitse grensstreek: extra besmettingen door Nederlands bezoek

Inwoners van de aan Nederland grenzende Duitse gebieden hebben last van de 'import' van het coronavirus door Nederlands en Belgisch bezoek. Het aantal coronabesmettingen stijgt in deze grensregio's meer dan gemiddeld.

De regionale besturen van de regio’s Aken, Viersen, Heinsberg, Kleef en Euskirchen vragen in een brandbrief minister-president Armin Laschet van de deelstaat Noordrijn-Westfalen om zo snel mogelijk extra vaccins beschikbaar te stellen voor de grensregio's.

Het gaat hier om regio's die grenzen aan België, Limburg en Gelderland. Maar langs de hele Nederlandse grens hebben Duitsers last van de invoer van het coronavirus, aldus de regionale bestuurders.

Update 09:25 - RIVM praat Tweede Kamer bij over coronavirus

In de Tweede Kamer in Den Haag is woensdag weer een debat over het coronabeleid van het kabinet. Voorafgaand aan dat debat worden de politieke partijen door het RIVM bijgepraat over de laatste stand van zaken.

De partijen worden bijgepraat door hoofd infectieziektebestrijding Jaap van Dissel en Jaap van Delden, hoofd van het vaccinatieprogramma.

Daarna leggen, een week voor de verkiezingen, de politieke partijen demissionair premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge het vuur aan de schenen over het coronabeleid van het kabinet.

Update 08:20 - D66 wil meer prikken door minder voorraad te houden

D66 wil dat er minder coronavaccins in voorraad worden gehouden zodat er meer geprikt kan worden. Dat zegt fractievoorzitter Rob Jetten woensdag tegen RTL Nieuws. Hij verwijst onder meer naar Denemarken, waar een buffer van 10 procent wordt aangehouden. In Nederland ligt dat percentage hoger.

"Dit zijn de weken waarin vaccineren de grootste gezondheidswinst oplevert en waarin het aanhouden van voorraad het duurst is", aldus Jetten. Hij vindt dat de overheid ouderen en kwetsbaren zo snel mogelijk moet vaccineren.

Het kabinet hield in eerste instantie een buffer van 100 procent aan om mensen van een tweede prik te kunnen verzekeren. Dat gebeurde met het oog op wisselende en tegenvallende leveringen. Later is de buffer teruggebracht naar 50 procent. Die is nu nog verder teruggebracht.

Update 06:00 - GroenLinks wil gratis sneltesten voor iedereen

GroenLinks wil dat iedere Nederlander binnenkort gratis een pakketje sneltesten op het coronavirus thuis ontvangt. Met dat voorstel komt de partij woensdag tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer. "Testen is cruciaal in deze fase van de pandemie", zegt Kamerlid Suzanne Kröger.

Zorgminister Hugo de Jonge zei eerder deze week dat hij hoopt volgende maand sneltests te kunnen inzetten. Het idee is dat de zogenoemde antigeentesten beschikbaar komen voor werkgevers en voor het onderwijs, maar ook voor ongeveer een tientje bij de supermarkt of drogist komen te liggen.

GroenLinks vindt evenwel dat de testen gratis moeten worden uitgedeeld. "Sneltesten moeten een publieke voorziening zijn, waar je net als bij je vaccinatie of een test bij de GGD geen geld voor hoeft neer te leggen", aldus Kröger. "Anders ontstaat er straks een tweedeling in de samenleving."

Met een negatief testresultaat op zak moeten mensen als het aan GroenLinks ligt meer mogelijkheden krijgen. Het hoger onderwijs heeft daarbij de hoogste prioriteit, maar ook voor horeca, sport, cultuur en evenementen moeten de sneltesten voor meer lucht gaan zorgen.

Ook D66 is voor gratis sneltesten. De liberaal-democraten vinden tegelijk dat mensen meer vrijheden zouden moeten krijgen als ze zijn gevaccineerd. Mochten ze geen vaccin willen, want niemand wil een vaccinatieplicht, is een negatieve uitslag van een sneltest ook goed, vindt D66.

Update 06:00 - Voedselbank zag vorig jaar fors meer mensen langskomen

Het aantal mensen dat bij de Voedselbank aanklopt is het afgelopen coronajaar flink gestegen. Eind vorig jaar maakten 37.311 huishoudens ( zo'n 93.000 mensen) op dat moment gebruik van de Voedselbank. Dat is een stijging van 7,2 procent ten opzichte van een jaar eerder. Het aantal kinderen (tot en met 17 jaar) dat voedselhulp kreeg, steeg zelfs met 9,3 procent tot 36.858.

Volgens de Voedselbank zijn in de jaarcijfers per regio grote verschillen te zien. De grootste stijging was bijvoorbeeld in Rotterdam en de regio Amsterdam. In totaal hebben de 172 voedselbanken vorig jaar 160.500 mensen bijgestaan. Het jaar daarvoor waren dat 151.000 mensen.

Volgens de organisatie zijn er echter nog veel mensen die niet in staat zijn om voldoende eten te kopen, maar niet naar de Voedselbank gaan. Schaamte is daarvoor de voornaamste reden, aldus de Voedselbank, die daarom in december de campagne Niks om je voor te schamen is gestart. "Want als Covid-19 ons iets heeft laten zien, dan is het dat tegenslag iedereen treft. Van jong tot oud, van werkgevers tot werknemers, van startende tot bestaande ondernemers."

Update 06:00 - CBS: zeker 16.000 mensen overleden aan Covid-19

Het coronavirus heeft in Nederland aan zeker 16.000 mensen het leven gekost. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de periode van maart tot en met november. Onderzoekers hebben hiervoor gekeken naar doodsoorzaakverklaringen van artsen. Daardoor kwamen ook de mensen in beeld die vermoedelijk wel zijn overleden aan Covid-19, maar daar niet op zijn getest.

Zo'n 13.500 mensen zijn overleden aan het coronavirus en zijn daar ook positief op getest. Ongeveer 2600 gevallen zijn niet getest, maar vermoedde de arts op basis van het klinisch beeld dat Covid-19 de doodsoorzaak was. Bijna zes op de tien mensen die vermoedelijk of zeker zijn overleden aan het virus, ontvingen langdurige zorg. Dat waren bijvoorbeeld veel verpleeghuisbewoners.

Het aantal coronadoden tot en met oktober was al bekend en daar komt nu het cijfer over november bij. In de laatstgenoemde maand overleden bijna 3200 mensen aan het coronavirus. Alleen in april had Covid-19 tot dan toe meer sterfgevallen veroorzaakt.

Volgens de onderzoekers overleden in de eerste tien weken van de tweede golf ongeveer 5500 mensen zeker of vermoedelijk aan het coronavirus. Eerder hadden zij al vastgesteld dat in die periode veel meer mensen zijn overleden dan gebruikelijk. Nu weten ze ook dat deze toename volledig toe te schrijven is aan het coronavirus. Tijdens de eerste golf overleden ruim 10.000 mensen aan Covid-19.

Het CBS telt in de eerste tien weken van de tweede golf twee derde meer coronadoden dan het RIVM. Dat komt omdat het laatstgenoemde instituut sterfgevallen niet in de cijfers opneemt als mensen niet positief zijn getest. Bovendien geven GGD'en het niet altijd door als iemand aan het virus is overleden, ook omdat zij niet verplicht zijn dit te melden.