CBS stopt met termen 'westers' en 'niet-westers': 'Roept negatieve associaties op'

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stopt met het gebruik van de begrippen 'westers' en 'niet-westers' in haar publicaties. "De uitgang is in zicht", zegt een woordvoerder tegen NRC. De afschaffing zal volgens hem geen jaren meer duren.

Volgens CBS-socioloog Ruben van Gaalen zijn de termen sinds de invoering dusdanig achterhaald dat ze geen betekenis meer hebben, zo vertelt hij in een interview met De Volkskrant. Zo worden mensen uit het Caribische deel van ons koninkrijk bestempeld als 'niet-westers', terwijl mensen uit Japan, een land dat qua cultuur verder van ons af staat, wel als 'westers' worden gezien.

'Negatieve associaties'

Daarnaast worden de termen als stigmatiserend gezien. Volgens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is het onderscheid niet-wetenschappelijk onderbouwd en roept het "negatieve associaties" op. In een aanstaand beleidsadvies roept de WRR de overheid dan ook op om Nederlanders niet langer in te delen in mensen met een westerse en niet-westerse achtergrond.

"En zo worden de enorme problemen met niet-westerse allochtonen met betrekking tot criminaliteit, uitkeringsafhankelijkheid en immigratie door politiek correcte lieden schaamteloos weggemoffeld. Waardoor de tegenmacht op het multiculturele beleid verdwijnt. Schandalig en onacceptabel", schrijft PVV-leider Geert Wilders in een reactie op Twitter. Van Gaalen is het daar niet mee eens. Volgens hem is het juist beter om precies te zijn. "De afgelopen twintig jaar waren dat bijvoorbeeld mensen met een Marokkaanse, Turkse, Antilliaanse of Surinaamse afkomst. Dat noemen we, en dat blijven we doen."

Ophef over termen

De discussie over westers en niet-westers is actueel nu er ophef is ontstaan op de Universiteit Utrecht over deelname aan de Barometer Culturele Diversiteit van het CBS. Daarmee wil de universiteit de diversiteit onder medewerkers in kaart brengen. Ze worden ingedeeld in Nederlandse, westerse en niet-westerse migratieachtergrond. Dat stuit op verzet van sommige medewerkers. Zij stellen dat hiermee een discutabel onderscheid in stand wordt gehouden.

Het CBS zegt al langer na te denken over het wijzigen van de termen, maar stelt dat consistentie in haar onderzoek erg belangrijk is. "Je moet statistieken van verschillende jaren goed kunnen vergelijken, dus wij waaien niet zomaar met alle winden mee", zegt Van Gaalen. "De suggestie dat de barometer de aanleiding is, klopt dan ook niet, al versnelt alle aandacht het proces wel."

Het wijzigen van de termen is geen kwestie van een druk op de knop, benadrukt Van Gaalen. "‘Wel zullen wij de komende tijd in de communicatie, zoals nieuwsberichten, sneller stappen zetten. Dan nóg geldt: sommige onderzoeken lopen al langere tijd en maken dus nog gebruik van westers en niet-westers, dus het kan best zijn dat de termen de komende maanden blijven opduiken."