Boer Leo in spagaat: hij wil wél investeren om uitstoot te verminderen maar krijgt geen lening

Boeren in Brabant willen wel minder stikstof uitstoten maar lopen bij de bank vaak tegen een dichte deur aan voor een lening om dat te kunnen betalen. Zo wil melkveehouder Leo van Velthoven uit het Brabantse Leende een emissiearme stal bouwen maar een lening hiervoor krijgen is niet mogelijk. Voor boer Leo voelt het alsof hij in een spagaat zit. "We zitten in de stress."

Al generaties boert de familie Van Velthoven in het gebied. De kinderen van Leo willen het bedrijf later graag overnemen, maar die toekomstplannen lijken nu onzeker te worden.

Boeren in bepaalde gebieden in het land worden binnenkort verplicht om hun stikstofuitstoot te verminderen. Met een emissiearme stal wordt de uitstoot van stikstofoxiden en ammoniak verminderd doordat urine en mest door de vloer valt. Ook wordt de vloer regelmatig schoongemaakt door een automatisch systeem. "Als wij niet kunnen investeren in die nieuwe vloer dan zou ik de helft van mijn dieren weg moeten doen, dan kan ik de deur wel sluiten. Dat is niet rendabel meer", vertelt Leo.

In overtreding

Het hangt allemaal met elkaar samen. Voor 1 januari 2024 moet boer Leo zijn vergunning op orde hebben. "Ik moet mijn stal aanpassen. Met de huidige vloeren ben ik vanaf die tijd in overtreding, dan voldoe ik niet meer aan de eisen. Tegelijk zit ik naast een natuurgebied. Ik moest mijn uitstoot volgens de stikstofkaart met de helft verminderen."

Hoewel die beruchte stikstofkaart met kleurtjes nu van tafel is, zal het met de nieuwe bepalingen niet veel anders worden vreest hij. "Wij vinden het dus allemaal heel onzeker. En als wij dat al vinden, dan neemt een bank al helemaal geen risico", zegt hij gelaten. Leo krijgt dus geen lening en kan geen kant op.

Meer boeren hebben hetzelfde probleem

Boerenbelangenorganisatie ZLTO herkent het probleem. "Zo'n 750 boeren in Brabant hebben hiermee te maken", aldus bestuurder Herman Litjens. "Er ligt in Brabant een datum van 1 januari. Boeren weten niet of ze kunnen blijven, dat is nog totaal onduidelijk. Maar ze moeten wel grote investeringen doen. Dat is geld investeren zonder zekerheid en heel moeilijk."

De provincie heeft de datum van 1 januari 2024 gesteld, terwijl andere provincies de datum naar 2028 hebben gezet. Daar is dus wat meer tijd, maar in Brabant niet. Omroep Brabant meldt dat de provincie de boeren niet aan hun lot over willen laten. "De bank heeft ons ook beloofd om te blijven investeren in maatregelen waardoor stallen minder stikstof uitstoten. We willen kijken hoe we dat zoveel mogelijk kunnen bereiken. Ook hebben we een groot ondersteuningsnetwerk en is er vanuit het rijk al 45 miljoen beschikbaar om te investeren in emissie-reducerende stallen", aldus gedeputeerde Elies Lemkes.