Advies Europese Commissie aan Nederland: koop boeren verplicht uit

De Europese Commissie heeft Nederland geadviseerd om verplichte uitkoop van boeren in te voeren om de stikstofcrisis aan te pakken. Het advies komt van Diederik Samsom, kabinetschef van Eurocommissaris Frans Timmermans, tijdens een gesprek met topambtenaren van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Dat zou blijken uit documenten die zijn ingezien door NOS en Follow the Money.

Hoewel verplichte uitkoop van boeren in Den Haag politiek gevoelig ligt, is het volgens de Europese Commissie de manier om uit de crisis te komen. Nederland heeft volgens Samsom te maken met stikstofproblemen en de natuur lijdt hieronder. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld veel minder nieuwe wegen worden aangelegd of huizen gebouwd.

Voordelig voor boeren

In het beleid van stikstofminister Van der Wal wordt verplichte uitkoop alleen als allerlaatste redmiddel gezien. Maar volgens de Europese Commissie kan een verplichte uitkoop beter uitpakken voor boeren. Zo worden hogere bedragen aan boeren betaald of kunnen boeren onder andere gunstige voorwaarden stoppen.

Formeel gaat de Europese Commissie niet over de wijze waarop Nederland zijn stikstofdoelen haalt, maar het kan wel advies geven. Het advies van de Europese Commissie wordt niet door iedereen in Nederland gesteund. De BoerBurgerBeweging (BBB) wil er onder geen beding aan meewerken en een groot deel van de Tweede Kamer ziet er ook niets in.

Samsom verwoordde het standpunt van de Europese Commissie vorig jaar november in een gesprek met Nederlandse topambtenaren. Hij wees erop dat er al een vrijwillige uitkoopregeling ter goedkeuring in Brussel ligt, maar dat de Europese Commissie meestal vrij streng is over dat soort regelingen. Bij een verplichte uitkoop is de Commissie juist minder streng.

Inmiddels zijn er al enkele boeren die zich hebben laten uitkopen, zoals deze voormalig veehouder:

2:34

Blije boeren na uitkoopregeling: "Maar afscheid nemen van de koeien was echt moeilijk"

Reactie

Volgens Frans Timmermans, die in de commissie verantwoordelijk is voor het Europese klimaatbeleid, dringt de commissie er niet bij Nederland op aan om de uitkoop te verplichten. Wel is gewezen op "de gevolgen van mogelijke beleidskeuzen in relatie tot Europese wet- en regelgeving. Het is geheel aan Nederland voor welke oplossing wordt gekozen".

Uitkoop van boeren waarvoor overheidsgeld wordt gebruikt, is mogelijk in strijd met de Europese staatssteunregels. Volgens ingewijden in Brussel is steun voor de uitkoop van boeren wel mogelijk, maar is er een verschil in de procedure als het om vrijwillige of verplichte uitkoop gaat. Verplichte uitkoop stuit mogelijk op minder zware juridische bezwaren. Het is nog onduidelijk of Nederland het advies van de Europese Commissie opvolgt en verplichte uitkoop van boeren zal invoeren.