Niet alle stemhulpen even betrouwbaar, zo kies je de juiste

Het is nog maar twee dagen tot de Tweede Kamerverkiezingen, maar nog veel mensen weten niet welk bolletje ze woensdag rood gaan inkleuren. De stemhulp is daarvoor een handig middel, maar hoe kies je nou de juiste?

Om erachter te komen welke partij bij jou past, is het invullen van een stemhulp een stap in de goede richting. De twijfelende kiezer kan zich namelijk met de stemhulpen al een beetje verdiepen in de partijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Maar volgens politicoloog Martin Rosema moet je wel opletten welke stemhulp je kiest. "We gaan de veertig stemhulpen wel halen, maar daar zit ook veel onzin tussen."

Beperkt

Er zijn stemhulpen die zich beperken tot een bepaald onderwerp, zoals de 'sexy stemhulp' van Rutgers, het Nederlands kenniscentrum voor seksualiteit en seksuele gezondheid. Deze stemwijzer focust zich vooral op de opvattingen van politieke partijen op het gebied van seksualiteit.

"Sommige stemwijzers zijn smal op het gebied van verschillende onderwerpen. Dan kun je je afvragen wat je daar aan hebt als kiezer", zegt Rosema tegen Hart van Nederland. Volgens Rosema geeft dit geen volledig beeld van de standpunten van de partijen. "Fijn dat je weet hoe de partijen denken op het gebied van één of twee onderwerpen, maar je weet niks over de standpunten van andere belangrijke thema's."

Transparant

Het is volgens Rosema belangrijk om te kijken naar de transparantie van de stemhulp. "Als gebruiker is het relevant om in je achterhoofd te houden: wie heeft de stemwijzer gemaakt en hoe is het gemaakt?"

Bij de maker van de stemhulp is het relevant om te kijken of diegene belang heeft bij het opstellen van de kieswijzer, stelt de politicoloog. "Zijn het mensen met bepaalde belangen? Dit is makkelijk te checken voor de gebruiker van de stemhulp. Wat moeilijker te controleren is voor de gebruiker, is hoe de kieswijzer is gemaakt. Waar worden de standpunten van de partijen op gebaseerd? En hoe wordt het advies doorberekend aan de gebruiker? Deze transparantie is voor belang van de betrouwbaarheid van de stemhulp."

Verleden en toekomst

Het is verstandig om de verschillen tussen de stemhulpen op een rijtje te hebben, zodat je als kiezer weet waarop de stemhulp is gebaseerd. "De Stemwijzer kijkt bijvoorbeeld naar de plannen van de partijen voor de aankomende vier jaar. Andere stemhulpen, zoals de Stemchecker van de Volkskrant, blikken weer terug naar de afgelopen periode", zegt Rosema tegen Hart van Nederland.

Hij geeft als advies mee om allebei dit soort stemhulpen in te vullen. "Het is relevant om naar zowel de toekomst als het verleden te kijken. Sommige mensen willen bijvoorbeeld echt niet naar het verleden kijken, omdat dat al is geweest. Maar hoe weet je dat als een partij ooit in het verleden bepaalde keuzes heeft gemaakt, dat ze dat nu niet weer doen?"

Rosema wil daarom benadrukken dat het van belang is om stemhulpen te gebruiken die zowel naar de afgelopen vier jaar kijken, als naar de aankomende periode waarin de partijen zullen regeren.

In de Hart van Nederland-podcast Wat te kiezen? bespreken Sam Hagens en Merel Ek vijf grote verkiezingsthema's. Beluister hier de laatste aflevering: